وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا از نظر علم و قرآن

مقدمه نوشتار

برج در قرآن به دو معنی آمده است قصر های رفیع و اشکال فلکی، هر دو کلمه در ریشه دارای معنی آشکار شدن میدهد. یعنی چیزی که در شرایط خاصی خود را نشان میدهد و یا آشکار میکند. انتخاب کلمات در آیات متشابه توسط خالق متعال کاملا حساب شده است و طبق برنامه تدوین شده او است. کلمه بروج هم یکی از کلمات است. معنی آشکار شدن در بطن خود این کلمه را میرساند که چیزی که می خواهد آشکار شود وجود دارد ولی شرایط میتواند آن را آشکار کند. به اول آیه 33 احزاب توجه فرمایید. وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَى- آیه خطاب به اهل بیت رسول اکرم ص است، و می فرماید- در خانه‌هاى خود قرار گيريد و همچون دوران جاهليّتِ نخستين که با زینت های آشکار بیرون می آمدند، زینت های خود را آشکار نکنید. این معنی اصلی برج است آشکار کردن و یا شدن و در اول آیه 78 سوره نساء میفرماید- أَيْنَمَا تَكُونُوا يُدْرِكْكُمُ الْمَوْتُ وَلَوْ كُنْتُمْ فِي بُرُوجٍ مُشَيَّدَةٍ- هر کجا باشید اگر چه در کاخهای بسیار محکم، مرگ شما را فرا رسد. این دو معنی را از قرآن بیرون آوردم و دیگر نیازی ندارم به روایات بسیار متعدد و وقت گیر مراجعه کنم. باز هم تاکید کنم روایات در باره آیات متشابه که با علوم طبیعی سر و کار دارند تاریخ گذشته هستند و دیگراعتبار ندارند. ولی روایات و احادیث در باره احکام و اصول فقه برای روشن شدن موضوع مراجعه به روایات و احادیث ضروری است. بروج و سماء آیات متشابه هستند و فی بروج مشیده آیه محکم است و از آن کمک گرفتم برای معنی دیگر بروج. چرا ؟ برای اینکه مفسرین قدیم هر دو معنی را با هم مخلوط کردند و برای خودشان در سراسر کیهان در تخیلات خود قصرها ساختند و پرداختند و ذهن ما را فرسنگ ها از واقعیت آیات متشابه دور کردند و آیات علمی قرآن را از اعتبار انداختند و اکنون هم ما هنوز آنها را دنبال می کنیم صم بکم لا یعقلون هستیم. همین طور آن را با اشتیاق فراوان نشر میدهیم و به مهجوریت علمی قرآن ادامه میدهیم. برای تایید آن نظرات حاضریم دست در آیات متشابه ببریم و معانی را دلبخواه عوض کنیم. کلمه خلق را نگاه کنیم در هر جا یک معنی آورده می شود. در زمین اولیه و برای اولین بار خلق داریم و در رحم زن هم خلق مکرر داریم. هنوز معنی خلق برای ما جا نیفتاده است. علوم طبیعی را به تمسخرمی گیریم. ما با معنی دوم برج قصر کاری نداریم و به برج به معنی آشکار شدن و معنی علمی آن می پردازیم.

مفهوم برج درعلم اختر شناسی

همان طور که می دانیم زمین در مدار بیضوی شکل هر سال یک بار به دور خورشید می چرخد. این حرکت زمین را حرکت انتقالی می نامند. موقعیت ستارگان به دلیل دور بودن بسیار زیاد آنها با ما ثابت هستند و ناظری که روی زمین نشسته و به آسمان نگاه میکند در هر ماه ستارگان را در آسمان شب با تغییراتی می بیند. بنی آدم که خداوند علم و آگاهی و اختیار به او عطاء کرده بود به مرور زمان با تعقل و تفکر به رشد و شکوفایی این امانت الهی پرداخت. در اوایل تکامل فکری که با یک جهش تکاملی خداوند او را از همنوعان جدا کرد آگاهی را به مرور زمان با تجربه پرورش داد و خداوند با روش های خاصی به او کمک کرد تا  فکر کند و در زندگی روزمره خود از آن استفاده کند. اولین استفاده از عقل خود زمانی بود که متوجه شد عورت او عیان است و به فکر افتاد چگونه آن را پنهان کند فکر کرد ولی نه لباسی ئاشت و نه پوشاکی از برگ درختان خود را پوشاند و این رخ داد دقیقا بعد از جهش تکامل فکری و عقلی او بود دومین تجربه را از کلاغ آموخت که چطور مرده های خود را دفن کند. قابیل از روی حسادت نسبت به زیبایی زن برادر و دیگر مسائل، برادر خود را برای منفعت طلبی به قتل رساند و سر گردان که چطور آن را پنهان کند و قتل را کتمان کند. زاغی را خداوند فرستاد و زاغ چالی می کند. او صحنه را دید و تقلید کرد. کلمات حسادت، کینه ورزی، دروغ، کتمان کردن عمل نا صالح و پنهان کاری از همان وسوسه های شیطانی است که خداوند در قالب اختیار به او و برای آزمودن او عطاء کرده بود و در درون آن به عنوان فجور نهاده شده بود و خود را نشان داد.

قالَ رَبُّنَا الَّذي أَعْطي‏ کُلَّ شَيْ‏ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدي- خداوند هر آنچه را که خلق می فرماید هدایت آن را هم بر عهده می گیرد. به این دلیل است که خداوند ماده و انرژی را که خلق کرد امر خود را در آن مستقر کرد.اتم ها با قوانین طبیعت که ملائکه هستند استوارند. (اینکه همه چیز و انسان از فطرت ذاتی یعنی بر فطرت ذاتی خود خلق شده مفهوم علمی جالب دارد که ارزش یک مقاله جداگانه را دارد) پا بر جا هستند و امر خود را در آن در کنار پروتون ها و نوتروهها و انرژی و نیرو که قوانین طبیعت هستند قرار داد و با نور خود هداست کل شیی را بر عهده دارد. خداوند آدم را از ابتدای خلقتش در سنگ رس آفرید و ابتدا انس بود (بشر پوسته انسان در حال شدن یعنی ویروس ها ، باکتری ها، علقه و همین طور تا آدم که به عنوان انسان تکامل یافته در صحنه زندگی ظهور کرد.

آدم یک شخص نیست که همسر داشته باشد و بعد با هم فرزند دار شوند و دختر های آدم با پسر های آدم ازدواج کنند و نسل آنها بر پایه حرام که سنت خداوند است و از اول خلقت زمین و حیات تغییر ناپذیرند و به عنوان یک قانون کلی خداوند است، پایه ریزی شود. خداوند سنت و قانون خود را زیر پا نمی گذارد. انسان تکامل یافته یک نسل است که به تکامل میرسند و نسل قبل از آن به مرور منقرض می گردد و آدم یعنی انسان تکامل یافته و همسرش هم مانند او انسان تکامل یافته بود که برگزیده می شوند. آیات همه متشابه هستند و ما فقط ظاهر آیه را می خوانیم و تفسیر می کنیم که خلاف مشی قرآن است. بنی آدم با هدایت خداوند سال های زیادی به تجربه و آگاهی میرسد. ابتدا اول شب به غار ها پناه می آوردند و غار نشین بودند. از زمانی که ابزار و شیوه دفاع را در برابر جانوران یاد گرفتند به مرور زمان یعنی هزاران سال بعد که تعداد آنها زیاد شد و پراکنده شدند به صورت اجتماعی زندگی خود را شروع کردند. برای کار های خود به حساب روز و ماه و سال نیاز داشتند. شب ها با نور ستارگان در دل تاریکی های شب بیرون می رفتند و این چنین با نور ستارگان و آسمان شب کاملا آشنا شدند.

افراد با هوش تر آنها به تفکر در آسمان شب  پرداختند و متوجه شدند در طول یک ماه چند اشکال ستارگان در آسمان ثابت هستند و در ماه بعد اشکال دیگری جا یگزین میشوند. بر اساس اعتقادات زمان خود برای آنها نام گذاری کردند و به مرور زمان کسانی پیدا شدند که اختر شناس ( منجم) شدند و به کشف اشکال ستارگان در آسمان شب نائل شدند. یونان مرکز علم آن زمان شد و فلاسفه به توجیه طبیعت و آسمان و ستارگان پرداختند و برای اشکال برجسته و انتخاب شده آسمان شب در هر ماه را نام گذاری کردند و آن اشکال در تمدن های مختلف متفاوت اشکال و نام گذاری متفاوت بودند. ستارگان نورانی تر را بهم وصل می کردند و تصاویر خیالی از آنها درست می کردند هر تمدنی فقط برای وحدت رویه یک شکل را به رسمیت می شناختند.

اسامی هم از طبیعت و یا نام های خاصی که در تمدن ان زمان برای مردم محترم بود انتخاب می شد مثلا نام بت های خاصی یا حیواناتی که با آنها سر و کار داشتند. این اشکال به نام بروج فلکی دوازده گانه در تمدن ها جای خود را باز کرد. برای همین منظور بطلمیوس دانشمند و اختر شناس معروف نظریه زمین ثابت مرکزی که هفت آسمان مانند پوست پیازی زمین را محاصره کرده بودند و خورشید دور زمین می چرخید و هزاران سال این نظریه حاکمیت نظریه اختر شناسی را در دست داشت و بر باور همه فلاسفه نشست . پیوند تخیلات اختر شناسی کهن و نظریه بطلمیوسی به هم وصل شد و کیهان و ستارگان که در آسمان شب می دیدند را طبقه اول کیهان نامیدند و امروزه هم تقریبا تمامی مفسرین از صدر اسلام تا  کنون سماء الدنیا را همان آسمان اول بطلمیوسی میدانند و هنوز ارادت خود را به جناب بطلمیوس و روایات گذشتگان در باره آیات متشابه حفظ کرده اند و آیات متشابه را از خلقت انسان گرفته تا بروج را بر همان تخیلات کهن استوار و پا بر جا نگه داشته اند و برای اثبات حقانیت آن نظرات کلمات آیات متشابه را طوری معنی میکنند و تغییر میدهند تا با آنها مطابقت داشته باشد. تاکید مقام معظم رهبری که در رفع شبهات آیات متشابه باید تلاش مضاعف شود همچنان در بوته فراموشی سپرده شده است. این توصیه تا اندازه ای در تفسیر نمونه جناب آقای قرائتی مشاهده میشود و نامه آن جناب به مقام معظم رهبری در این زمینه نگرانی و دغدغه ایشان را نشان می دهد. انشاء الله موفق باشند واقعا تلاش مضاعف و خستگی ناپذیری لازم است زیرا چیزی که بر باور نشست به این سادگی پاک نمی شود.

بروج و برج در آیات قرآن و مطابقت با علم اختر شناسی جدید

با تعریفی که بیان شد بروج صورت ها و یا اشکال فلکی هستند که اساس سال و ماه بر ان بنا شده است و تاریخه بس قدیمی دارد. بنابراین برج ستاره نیست شکلی است که از بهم پیوستن جای نور ستارگان به هم درست شده و هر تصویر یک نام خاص دارد مانند دب اکبر و دب اصغر و سایر، ما کاری به نام هایی که بر بروج گذاشته شده که این ها نام بت ها بوده است و یا حیوانات نداریم. برخی برای استدلال اینکه برج به معنی افلاک 12 گانه که نام بت ها بر آن گذاشته شده را خداوند در قرآن نمی آورد پس معنی برج فلکی نمی دهد، غلط است. برج ماهیت مستقل از نام گذاری ها دارد. والسمائ ذات البروج قسم به جو زمین که ذات آن بر بروج گذاشته شده. یعنی جو زمین آشکار ساز است و گناهان کسانی که در آیات بعدی می آید که عده ای را زنده به گور کردند را خداوند در قیامت آشکار می سازد.

شما بروید در اطراف کرمان و جایی که از تابش نور شهرها خبری نباشد تا بتوانید سماء الدنیا را مشاهده کنید. آسمان صاف شب که تصور میکنی با دست میتوانی ستارگان را لمس کنی و بی نهایت نور ستارگان در جو زمین انعکاس پیدا کرده و شما میتواند در تصورات خود بی نهایت شکل از به هم وصل کردن نور ستارگان بدست بیاورید. آیا شما در شب ماه هم که جو ندارد میتوانی این زیبایی و درخشندگی نور ستارگان را به بینی. مسلما خیر آسمان شب ماه  تاریک است و از درخشندگی ستاره خبری نیست و تنها جو زمین است که بروج را آشکار میکند. حال به عظمت قرآن ایمان بیاورید که چرا کلمه بروج را انتخاب کرد و میتوانست نام یونانی، فارسی، و سایر نام را انتخاب کند . بروج یعنی آشکار شدن ولی در هر جا این بروج آشکار نمی شود. تنها در جو زمین ، زیرا  نور ستارگان به مولکول های هوای جو برخورد میکند و آشکار میشود.آیه 16 سوره حجر

وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَزَيَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِينَ- وَ حَفِظْناها مِنْ کُلِّ شَیْطان رَجِیم -ِلاّ مَنِ اسْتَرَقَ السَّمْعَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ مُبِینٌ-و در حقیقت ما در جو زمین برح ها را قرار دادیم و آشکار کردیم و برای ناظرین روی زمین زینت دادیم. و جو زمین را از هجوم نیرو های سرکش و رانده شده (بسمت جو)خفظ کردیم ( سنگ های ریز و سرگردان که وارد آسمان بالایی جو می شوند  نابود می گردند)– مگر آن نیروهایی که به ناچار (دزدکی و یا نا خواسته به جو زمین وارد می شوند) که این نیرو ها که سنگ هستند که با سرعت و نیروی زیاد می خواهند وارد جو شوند و به دلیل سرعت زیاد و جرم سنگین ترآسمان بالایی یا ملاء اعلی وارد و آن را رد میکنند و وارد اسمان یا طبقه بعدی جو زمین میشوند ذوب شده و دنباله آنها به صورت آتش و دود آنها را تعقیب میکند و میشوند شهاب سنگ ها. آیا برای ناظرین در کیهان و در قصر های موجود در آن زینت داده است یا برای ناظرین انسان هایی که در زمین به آسمان شب نگاه میکنند. بعلاوه ستارگان را زینت دادیم یا اشکال ستارگان را هویدا کردیم.

آیات بعد که جو زمین را حفاظت کردیم که هر نیروی سرکشی وارد آن نشود. کمی فکرکنیم قرآن چه می فرماید و ما متاسفانه ابزار فهم آیات را در نظر گذشتگان پیدا می کنیم و نه درعلم اختر شناسی، برای کشف واقعیت تمامی روایات گذشتگان 1300 سال قبل را در مقالات سایت ها ردیف می کنیم و نتیجه می گیریم که موضوع چیست. تحجر و تعصب و تکبر و ایستادگی در برابر تخیلات ذهنی غلط چه به روز ما و آیات الهی آورده است. عقل خودمان را در خدمت قرآن به کار گیریم و آن را هم مطالعه کنیم و باور کنیم که علم در دین کار برد دارد. آیه 61 سوره فرقان هم نگاهی داشته باشیم.

تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُنِيرً-احسنت به کسی که در جو زمین بروج را آشکار قرار داد و در جو زمین (خورشید ) را چراغ نور افشان و ماه را در جو زمین نورانی قرار داد. لطفا کمی هم به علوم اختر شناسی و قابلیت جو زمین و مقایسه جو زمین با ماه که جو ندارد توجه کنیم. آگاهی و علم، شبهات را حل میکنند و ابزار از دست کسانی که نظر گذشتگان را عین قرآن میدانند و معاندین بیرون آوریم و به آیات متشابه قرآن کمک کنیم تا علمی بودن آن آشکارشود. بنابراین فقط با دید و نگاه علمی به آیات نگاه کنید به بیید قرآن چقدر واضح و روشن اعجازعلمی خود را به شما نشان میدهد. برای نمونه چند روایت و ترجمه یک آیه را بررسی کنیم،

روایت معتبر از ابن عباس در 1350 سال قبل که در قرن حاضر آن را به عنوان یک مستند برای بیان بروج در سایت ها می آورند و کسی نیست که بگوید این روایات تاریخ مصرفش گذشته و گمراه کننده است. دوره شکوفایی علم است و بسیاری از این قبیل روایات برای گمراه کردن جوانان تحصیلکرده و با هدف بی اعتبار کردن چهره علمی قرآن به عمد و در قالب دفاع از قرآن وارد سایت ها می کنند و علماء محترم هنوز نتوانسته اند روایت منسوخ شده را اعلام کنند تا سوء استفاده کنندگان خلع سلاح شوند.

ابن عباس و حسن و قتاده گویند: برجها یعنی ستارگان-ازابن عباس، روایت است كه در جاهلیت، كاهنانی بودند كه هر یك را شیطانی بود. این شیطان‌ها در جاهایی كمین می‌كردند و صدای فرشتگان را از آسمان استماع می‌كردند. آنچه می‌شنیدند در باره حوادث كره زمین بود. سپس نزد كاهن می‌آمدند و آنچه شنیده بودند، در اختیار او قرار می‌دادند. پس از بعثت عیسی از سه آسمان و پس از بعثت پیامبر اسلام از همه آسمانها ( منظور آسمان های هفت گانه بطلمویوسی) منع شدند. از این پس نگهبانی آسمانها به ستارگان سپرده شد، تا بوسیله شهاب ها جلو شیاطین را بگیرند ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، جلد ۱۳، صفحه ۱۷۳. آیات سوره جن هم بر اساس همین تخیلات تفسیرشده که انشاء الله نظر خودم را در باره سوره جن و تفسیر آن تقدیم میدارم. 

علیّ‌بن‌ابراهیم (رحمة الله علیه)- وَ لَقَدْ جَعَلْنا فِی السَّماءِ بُرُوجاً؛ [یعنی] جایگاه‌های خورشید و ماه [را در آسمان قرار دادیم] وَ زَیَّنَّاها لِلنَّاظِرِینَ؛ [و آسمان را] با ستارگان [آراستیم].
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۷، ص۴۵۲
القمی، ج۱، ص۳۷۳/ نورالثقلین/ البرهان

ترجمه آیه وَ لَقَدْ جَعَلْنا فِي السَّماءِ بُرُوجاً وَ زَيَّنَّاها لِلنَّاظِرينَ از 5 مفسر برجسته کنونی چنین است -و همانا ما در آسمان کاخهای بلند برافراشتیم و بر چشم بینایان عالم آن کاخها را به زیب و زیور بیاراستیم. و این هم ترجمه از جناب قرائتی وَ لَقَدْ جَعَلْنا فِي السَّماءِ بُرُوجاً وَ زَيَّنَّاها لِلنَّاظِرِينَ -و همانا ما در آسمان برج‌هايى قرار داديم و آن را براى بينندگان زينت داديم. ایشان امانت در ترجمه درست را رعایت کرده اند- دانشنامه اسلامی. مقایسه فرمایید و ضرورت تجدید نظر در آیات متشابه را در نظر داشته باشید. همه آیات متشابه قرآن به همین سرنوشت دچار شده اند. سید محمد تقوی اهرمی15/8/1399

• قبلی
• بعدی