خَلَقَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها و و مفهوم واقعی آیه

مقدمه نوشتار

ایرادات و برداشت های نا درست در ترجمه و تفسیر این آیه مشاهده می شود که ما را از مفهوم مد نظر قرآن دور می کند که به کمک سایر آیات هم موضوع به بررسی آن می پردازم. آیه با کلمه خلق السماوات شروع می شود و با توجه به سیاق آیه مطلب مهم حیات در زمین و عوامل بر پا دارنده آن را بیان می فرماید. اولین کلمه سموات که خشت اول آیه است مفهوم قرآنی آن با تصورات ذهنی گذشتگان گم شده است و شاکله نتیجه گیری آیه را از دست داده ایم. خشت اول گر نهد معمار کج تا ثریا می رود دیوار کج. اساس حیات در زمین سموات (طبقات جو زمین ) است مفسرین آن را کرات آسمانی با تصورات بطلمیوسی با آن برخورد کرده اند، کلمه دوم رواسی است که کوه تفسیر می کنند، فرق رواسی و جبال در قرآن چیست سوم کلمه کل دابه است که به حیوانات ترجمه شده کلمه چهارم سماء است یکی از طبقات یا تمام سموات است. حیوانات چه نقشی در پیدایش گیاهان دارند. تمام آیه دچار سر درگمی شده است زیرا گذشتگان که این آیه را تفسیر کردند با تفکرات بطلمیوسی به عنوان علم روز آشنا بودند و مسلم است که آیه را طوری تفسیر کرده اند تا با امنیه آن ها در تضاد نباشد و مصداق آیه 10 لقمان شده اند.

انَّ الَّذِينَ يُلْحِدُونَ فِي آيَاتِنَا لَا يَخْفَوْنَ عَلَيْنَا ۗ أَفَمَن يُلْقَىٰ فِي النَّارِ خَيْرٌ أَم مَّن يَأْتِي آمِنًا يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۚ اعْمَلُوا مَا شِئْتُمْ ۖ إِنَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ- کسانی که در آیات ما راه الحاد (یعنی کج فهمی و انحراف ) را در پیش می گیرند کارهایشان بر ما پوشیده نیست، آیا کسی که در در آتش رها می شود بهتر است یا کسی که در قیامت با آرامش خیال وارد می شود. هرچه می خواهید انجام دهید ولی بدانید که ما بر اعمال شما نظارت داریم. ما با روش جدید بحث تفکیکی کلمات در آیات به انتقاد و تفسیر می پردازم. منظور بیرون آوردن مفهوم واقعی کلمات از دید قرآن و علم است که علم هم مخلوق خدا است.

سماوات کلمه کلیدی شروع آیه

چرا سماوات ارتباطی به کیهان ندارد و به معنی آسمان های جو زمین است. آیه 10 سوره لقمان را با ترجمه عرف بررسی می کنیم- خَلَقَ السَّماواتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها وَ أَلْقى‌ فِي الْأَرْضِ رَواسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَ بَثَّ فِيها مِنْ كُلِّ دابَّةٍ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ-(خداوند،) آسمان‌ها را بدون ستونى كه آن را ببينيد آفريد، و در زمين كوه‌هايى بيفكند كه زمين شما را نلرزاند، و در آن (در کوه ها) از هر جنبنده‌اى منتشر ساخت؛ و از آسمان، آبى فرو فرستاديم پس در زمين (انواع گوناگونى) از جفت‌هاى (گياهان) نيكو و پر ارزش رويانديم. سماوات به تنهائی و بدون الارض در قرآن معنی طبقات جو زمین می دهد و سماوات و الارض به دو مفهوم بیان شده اول کیهان و دوم جو زمین و زمین که با توجه به سیاق آیه و آیات قبل و بعد می توان به مفهوم واقعی دست یافت. در ارتباط با سماوات در قرآن آیات زیادی است که من سه آیه متفاوت را در زیر بررسی می کنم. اول آیات 15 تا 18 سوره نوح

أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا- وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا- وَاللَّهُ أَنبَتَكُم مِّنَ الْأَرْضِ نَبَاتًا- ثُمَّ يُعِيدُكُمْ فِيهَا وَيُخْرِجُكُمْ إِخْرَاجًا-آیا نمی نگرید خداوند چگونه هفت طبقه جو زمین را خلق کرد-و ماه را در آن نورانی و خورشید را چراغ قرار داد و خداوند شما را در زمین کشت داد ( از نخستین نطفه حیات در زمین تمامی جانداران را انشاء کرد و منظور آیه تنها گیاهان نیست، انسان و سایر جانوران نیز زوج کریم هستند. سپس در آن( زمین) شما را باز آفرینی نمود و در زمین بیرون آورد. در این آیه به صراحت اشاره می کند که در طبقات جو زمین ماه را نورانی و خورشید را چراغ قرار دادیم و مانند آیه فوق به حیات زمین ختم می شود. سماوات در هر دو آیه عامل نخست حیات زمین هستند. کلمه انبت کشت معنی می دهد که انسان هم والله انبتکم من الارض نباتا مانند گیاه در زمین بعد از خلق نطفه نخستین سامان داده شد که همان انبتنا است. دوم آیه 2 سوره رعد

ٱللَّهُ ٱلَّذِى رَفَعَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ثُمَّ ٱسْتَوَىٰ عَلَى ٱلْعَرْشِ وَسَخَّرَ ٱلشَّمْسَ وَٱلْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِى لِأَجَلٍ مُّسَمًّى يُدَبِّرُ ٱلْأَمْرَ يُفَصِّلُ ٱلْءَايَٰتِ لَعَلَّكُم بِلِقَآءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ- خداوند است که جو زمین را بالا برد سپس به مدیریت آن پرداخت ، خورشید و ماه را در تسخیر امر خود در آورد و همه این ها تا زمان تعیین شده در گردش هستند. و امر (حیات) را تدبیر می کند این چنین آیات را به تفصیل بیان می فرماید باشد که به دیدار خداوند یقین حاصل شود. امر در این آیه با توجه با آیات هم موضوع امر حیات است. هنگام خلق زمین و خورشید بلافاصله مدار گردش آن ها سامان داده نشد و میلیارد ها سال طول کشید تا به وضعیت مدار کنونی رسیدند. این مدار ها هنگام شفاف شدن جو هفت طبقه زمین و نور افشانی خورشید و قرار گرفتن زمین در مدار حیات (درفاصله 150 میلیون کیلو متری خورشید که درجه حرارت آن مناسب حیات است منهای و بعلاوه پنجاه درجه سانتیگراد که محدوده حیات نامیده می شود) و نور افشانی خورشید که در این آیات اشاره شده و به زمان بنای هفت طبقه جو زمین بر می گردد.- والشمس و ضحاها و القمر اذا تلاها - وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا - وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا - وَالسَّمَاءِ وَمَا بَنَاهَا -قسم به خورشید و قسم به نور افشانی آن و به ماه که از نور افشانی خورشید تبعیت می کند و به روز که این نور افشانی را آشکار و شب که آن را می پوشاند و قسم به جو هفت طبقه زمین که آن را بنا کرد. خورشید زمانی به نور افشانی کنونی می رسد که شب و روز ماهیت خود را باز می یابند جو هفت طبقه زمین بنا می شود. سماء اینجا به مفهوم جو زمین است که به هفت طبقه سامان می یابد.

ٱللَّهُ ٱلَّذِى رَفَعَ ٱلسَّمَٰوَٰتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا-سماء زمین بالا برده می شود و ماه و خورشید به تسخیر ذات باریتعالی در می آیند. طبق برنامه ریزی تدوین شده به هدف تثبیت مدار های خود می رسند.

سوم آیات9تا12سوره فصلت خلق زمین تا پایان بنای هفت طبقه جو زمین و شفاف شدن آن است قسمتی از این آیات را به کیهان و بیگ بانک ربط دادن از عدم آشنائی با قرآن است. به آیات 11و 12 سوره فصلت نگاه کنیم که مطالب بسیار ارزنده علمی دارد. در آیات 9 و 10 زمین در دو دوره خلق و بر روی آن پوسته جامد با برکت سنگ رس که میلیارد ها سال بعد به خاک کشاورزی تبدیل و به کمک ریز جنبندگان دابه(بند پایان که بقاء حیات در گرو فعالیت آن ها و ملائکه است)حیات را بر پا می دارند. حدود دو میلیارد سال زمین جو یک طبقه و کم قطر داشت که خداوند سقف آن را بالا برد که در دو آیه زیر به تفصیل بنای هفت طبقه جو زمین سبع السماوات را بیان می فرماید.

ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ- سپس به آسمان پرداخت (آیات 9 تا 12 فقط در باره تولد زمین و بنای جو آن است که مدت های مدید ابری و کدر وبا غبار فعالیت آتش فشان ها اشباع شده بود و دودی بودن هم به این معنی است و ارتباطی به کیهان ندارد) و آن دودی بود پس به آسمان و زمین گفت : خواه یا ناخواه بیایید گفتند: فرمانبردار آمدیم. کنایه از تثبیت مدار زمین و شروع بنای هفت طبقه جو زمین که در آیه بعد می فرماید همین سماء کم قطر و یک لایه را در دو دوره به هفت لایه برنامه ریزی کرد-

فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاء الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ- آنگاه سماء دودی را به هفت آسمان را در دو روز( دو دوره جو بازی حاکمیت هیدروژن و جو اسیدی حاکمیت اکسیژن )پدید آورد ضمیر هن به سماء دودی در آیه قبل برمی گردد و در هر آسمانی (هر لایه جو زمین) امر مخصوص حفاظ حیات را به آن، وحی کرد و آسمان دنیا (محل زندگی و حیات در زمین است ) را به چراغهایی بیاراستیم و محفوظش داشتیم این است تدبیر آن پیروزمند دانا- مصابیح نور ستارگان است که در جو زمین با بر خورد به مولکول های جو زمین نور آن ها منعکس می گردد. سماء جو زمین را با قرار دادن لایه های جو و تدبیر امر خود برای حیات در حفاظ قرار داد. اگر توجه کنیم همه آیات اشاره شده به حیات زمین ختم می شود. بنابراین سماوات در قرآن جو هفت طبقه زمین است و ارتباطی با کیهان ندارد. اگر سماوات را در کیهان جستجو کنیم بافت آیه را به هم ریخته ایم. ستون نامرئی دو نیروی گریز از مرکز و جذب به مرکزکه با سرعت های دقیق حساب شده به تعادل می رسند و جو زمین که سنگین است دور زمین معلق می ماند. گرانش نیروی جذب به مرکز است و دانشمندان فیزیک یک بال گرانش را قطع کرده اند. گرانش بدون زوج خود که نیروی گریز از مرکز است کار آئی ندارد. عامل این کار آئی حرک زمین به دور خود و به دور خورشید و کل منظومه شمس به دور کهکشان راه شیری و کهکشان راه شیری به سیاهچاله عظیمی وصل است که نیروی بسیار قدرتمند احدیت حجم عظیم و تعداد بیشمار ستارگان را به چرخش وا می دارد . دست خدا در همه جا در کار است.کلمه ثم استوی علی العرش سامان دادن طبق برنامه ریزی تدوین شده است.

رواسی کوه نیست و دابه هم جانوران معنی نمی دهد

رواسی پوسته جامد زمین است که در آیه 10 سوره فصلت پس از آنکه در آیه قبل زمین را در دو دوره خلق فرمود به صراحت رواسی را پوسته جامد بیان فرموده که روی زمین تازه متولد شده قرار می دهد. وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا- کوه ها (جبال) در تفکیک قاره ها که حدود 150 میلیون سال قبل رخ داد ایجاد شدند. اگر رواسی را کوه معنی کنیم دابه در دشت ها وجود ندارند زیرا در تفاسیر دابه را در کوه ها پراکنده کرد معنی کرده اند. دابه طبق آیات قرآن انسان، چهار پایان، پرندگان را شامل نمی شود. اگر چه معنی لغت جنبنده است ولی به استناد آیات قرآن منظور خداوند ریز جنبندگان که همان بند پایان است که به کمک ملائکه ماموریت دارند حیات زمین را پایدار نکه دارند- دابه و تکامل موجودات از نظر قرآن.

آیه 49 سوره نحل می فرماید- وَلِلّهِ يَسْجُدُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مِن دَآبَّةٍ وَالْمَلآئِكَةُ وَهُمْ لاَ يَسْتَكْبِرُونَ- يَخَافُونَ رَبَّهُم مِّن فَوْقِهِمْ وَيَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ- و آنچه در آسمان ها و آنچه در زمين (خشکی)از جنبندگان و ملائکه هستند براى خدا سجده مى‏كنند و سجده تسلیم محض در برابر برنامه ریزی خداوند است تكبر نمی‏ورزند- از پروردگارشان كه حاكم بر آن هاست احساس مسئولیت دارند و آنچه را ماموریت دارند انجام می دهند- دابه و نقش آن در تداوم حیات از نظر قرآن- دابه و ملائکه خاک کشاورزی را برای رشد گیاهان آماده می کنند و باران ادامه روند تکامل در خشکی را رقم می زند و کلیه جانداران در خشکی دوره کشت خود را مانند گیاهان می گذرانند. این آیه مکمل آیه 10 سوره لقمان است- بَثَّ فِيها مِنْ كُلِّ دابَّةٍ وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَنْبَتْنا فِيها مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ. دابه در سراسر پوسته جامد که کوه ها هم شامل می شوند پراکنده می شوند و خاک را حاصلخیز و میکرو ارگانیسم ها در خاک مواد آلی و اجساد جانوران را متلاشی و قابل جذب برای گیاهان می سازند و گیاهان به برکت خاک رس و فعالیت ریز جنبندگان و براساس قوانین حاکم در خاک (ملائکه) هر زوج کریم را بیرون می آورند. پس زوج کریم تنها گیاهان نیستند و انسان هم به عنوان زوج کریم در خشکی و در پروسه حیات انبتکم می گردد. تجزیه و تحلیل علمی خواندن آیات و تفکر و تعقل و تدبر(افلایتفکرون، افلا یعقلون،افلا یتدبرون) خطاب به ما است خواننده قرآن، منتهی روش فهم کلید دارد باید قفل را باز کرد در آن ها به کمک علوم طبیعی تاویل درست آیه و تکاندن و رها سازی از خرافات در ذهن قابل دسترسی است چرا خداوند می فرماید. وَ لَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ-و همانا ما قرآن را براى تذكّر (و پند پذيرى)، آسان ساختيم، پس آيا پند پذيرى هست.
سید محمد تقوی اهرمی 27/2/1403