سماء و مفهوم واقعی آن در قرآن بدون تخیلات ذهنی قسمت دوم

مقدمه نوشتار

در قسمت اول این مقاله آیات 9 الی 12 سوره فصلت و آیات 30 الی 32 سوره انبیاء مورد بررسی قرار گرفت. در هزار سال قبل که علوم طبیعی گستره زیادی نداشت هر فرد دانشمند می توانست با خواندن کمتر از صد جلد کتاب به تمام علوم جهان آن زمان از جمله علوم طبیعی و فلسفه و پزشکی اختر شناسی و سایر مسلط شود. از این جهت به محض اینکه دانشمندان صدر اسلام با فرهنگ یونان که مهد تمدن آن زمان بود آشنا شدند سعی کردند آیات متشابه قرآن در خلقت انسان و خلقت کیهان و سایر آیات علمی قرآن را مطابق علم آن زمان تفسیر کنند. ابن عباس، ابن کثیر بنیان گذار علم تفسیر قرآن بودند. ابن عباس تلاش خستگی ناپذیر برای معانی کلمات متشابه در قرآن انجام داد و کلمات را برحسب دانستنی های علمی آن زمان و فرهنگ عرب معنی کردند. البته حدود صد سال بعد از فوت ابن عباس شاگردان آن جناب نظرات ایشان را در معانی کلمات سموات و سماء، منی صلب و ترائب، تراب، صلصال، حما مسنون و امثالهم را تعریف کردند و تمامی مفسرین بعد از آن ها پایه تفسیر قرآن را بر آن بنا نهادند.

روایات و احادیث بسیاری در ارتباط با این کلمات خلق شدند. مفسرین صد الی دویست سال بعد از اسلام لغات بسیاری را تعریف کردند و به لغویون قدیم معروف شدند و امروزه هم اگر سر نخ تفاسیر را دنبال کنیم به همان تعاریف قدیم وصل هستند. با پیشرفت شگفت انگیز علوم طبیعی و زمین شناسی و اختر شناسی آیات متشابه و علمی قرآن هم چنان به همان نظرات کهن وابسته هستند و مفسرین و مترجمین همه یک حرف می زنند و همه حرف و تعاریف آن ها برای معاندین و مخالفین قرآن حجت شده که این ها را قرآن بیان فرموده و امثال سروش و مثلا دکتر سها به آیات قرآن استناد نمی کنند و تفاسیر را اصل می دانند و البته آقای سروش که اینجانب در آلمان و در سمینارهای انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا ایشان را خوب می شناختم و سایر اسلام شناسان دیگر هم همین طور و ایشان به آیات قرآن بسیار آشنا است ولی از همان وقت اعتقادی به قرآن نداشت و اکنون از بی اطلاعی نسل جوان و دانشجو به قرآن برای تخریب اسلام سوء استفاده می کند. نظر ایشان در باره سموات چنین بیان می کند:

" ماجرای هفت آسمان از این‌ها هم روشن‌ تر است، بدون استثناء همه مفسران پیشین آن را به روانی و آسانی بر تئوری‌های هیئت بطلیموس تطبیق می‌کردند (و چرا نکنند؟ همه ظواهر بر آن دلالت دارد) و فقط در قرن نوزدهم و بیستم است که مفسران جدید قرآن (عرب و غیر عرب) به فکر تفسیر تازه‌ای از این آیات آن هم در پرتو معارف جدید می‌افتند". می فرماید همه مفسرین پیشین تئوری بطلمیوس را را با قرآن تطبیق می دادند و چرا نکنند که همه شواهد و ظواهر برآن دلالت دارد. منظور ایشان نظر گذشتگان را عین قرآن می داند و به خود زحمت ندادند به قرآن مراجعه کند و کمی هم از علوم طبیعی بداند که حرف را بر منطق بزنند. دوران بازی با کلمات بسر رسیده و فلاسفه در تفسیر علوم طبیعی حایگاهی ندارند.

اساس قضاوت ایشان نظر مفسران است و نه قرآن و او  آگاهانه ماموریت خود را به خوبی پیش می برد. اینکه می گوید همه ظواهر بر آن دلالت دارد در لفافه می خواهد بگوید قرآن این را می گوید. حال به سایت های پر بازدید سری می زنیم و مطابق نظر آن ها به آیات می پردازم. هر آیه که مقاله ای مفصل در باره آن نوشته ام به آن مقاله لینک می دهم . البته خواهشی که از خوانندگان محترم دارم سایت من را معرفی نمایند تا علاقمندان بتوانند مستقیم به سایت من مراجعه کنند زیرا اکثر عناوین مقالات من در موتور جستجو وجود ندارد و موتور جستجو می داند که کدام اطلاعات را در اختیار طالبین معانی کلمات قرار دهد و در حقیقت موتور های جستجو هرکدام با سیاست های خود مطالب را در اختیار می گذارند و جوینده را به آن سو هدایت می کنند.
سماء در قرآن جو زمین و کل طبقات جو زمین هم سماء نامیده است در حقیقت خداوند سماء که طبقه اول جو زمین است و باران از آن نازل می شود و رزق و روزی موجودات زنده به آن و زمین (خاک کشاورزی )و زیر خاک تحت الثری محل فعالیت دابه ریز جنبندگان در آن وابسته است را هفت طیقه آسمان (کل سموات) به عنوان جو زمین آورده است. چرا که بقیه شش طبقه جو حفاظ این سماء هستند. بنابراین حیات زمین به طبقه اول سماء و سبع السموات (هفت جو زمین حفاظ حیات) وابسته است.به قسمت اول این مقاله و آیه 12 سوره فصلت مراجعه فرمائید. معنی دیگر سماء فضا است که کیهان در آن قرار دارد و نه کیهان مانند والسماء ذات الحبک ذات سماء شبکه شبکه است. فضای کیهان. کیهان در قرآن یکی دیگر از معانی سموات و الارض است که مفهوم آن را باید از سیاق آیه بیرون آورد. در مقالات خلقت کیهان در شش روز و بررسی انبساط کیهان و مقاله خلقت کیهان از هیچ مفصل شرح داده ام. دو آیه ای که بصراحت سموات والارض را جو زمین می داند را ابتدا بررسی کنیم.

سموات والارض به معنی جو زمین

تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ- اِنَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّلْمُؤْمِنِينَ- وَفِي خَلْقِكُمْ وَمَا يَبُثُّ مِن دَابَّةٍ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يُوقِنُونَ - وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاء مِن رِّزْقٍ فَأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ آيَاتٌ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ- تِلْكَ آيَاتُ اللَّهِ نَتْلُوهَا عَلَيْكَ بِالْحَقِّ فَبِأَيِّ حَدِيثٍ بَعْدَ اللَّهِ وَآيَاتِهِ يُؤْمِنُونَ- وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ –آیات 1 الی 8 سوره جاثیه- این آیات یک مجموعه بهم پیوسته آیات است که بهم وابسته هستند که به تلک آیات نتلوها که نتیجه آن است بر میگردد.جدا کردن این آیات از هم عملی خلاف مشی و محکوم است. این را خداوند میفرماید لطفا در خواندن این آیات تفکر و تعقل فرمائید.

ترجمه این آیات از سایت دانشنامه اسلامی نقل می گردد.

این کتاب (عظیم الشّأن قرآن) از جانب خدای مقتدر حکیم نازل گردیده است.
همانا در خلقت آسمانها و زمین برای اهل ایمان آیات و ادلّه‌ای (از قدرت الهی) پدیدار است
و در خلقت خود شما آدمیان و انواع بی‌شمار ریز حنبندگان که در روی زمین پراکنده است هم آیات و براهینی (از قدرت حق) برای اهل یقین آشکار است.
و نیز دراختلاف شب و روز و آنچه خدا از آسمان روزی (برای خلق از برف و باران) می‌ فرستد و زمین را پس از خزان مرگ دیگر بار بدانها زنده می‌سازد و در وزش بادهای عالم، در همه این موجودات برای خردمندان جهان آیاتی (از قدرت صانع) پیداست.
اینها آیات خداست که ما بر تو به حق تلاوت می‌کنیم، پس حدیث بعد الله که قرآن است که اول آیه بیان شد و آیاتی که خواند شد به کدام ایمان میآورند ؟
آن که آیات خدا را که بر او تلاوت می‌شود می شنود و بر تکبر و طغیان اصرار می ‌کند چنانکه گویی هیچ آیات را نشنیده است، چنین کسانی را به عذاب دردناک بشارت ده

نقد ترجمه بالا که از چند مترجم نقل کرده است

ایراداتی که بر ترجمه این آیات وارد است را نقل می کنم.

اول ان فی السموات و  الارض را اینطور ترجمه کرده اند- همانا در خلقت آسمان ها و زمین در صورتیکه از خلقت در آیه  نامی برده نشده. هر چه در آسمان ها ( هفت طبقه جو زمین و زمین) وجود دارد معنی می دهد با آوردن کلمه خلقت در آیه بافت معانی آیه عوض می شود و هر کدام آیات از هم تفکیک می شوند و خواننده قرآن متوجه نمی شود که منظور خداوند چیست و زمینه را برای سوق دادن تصور به سموات بطلمیوسی فراهم می گردد.

"و" عطف به آیه گذشته دارد از جمله چیز هائی که در جو زمین هست یکی یکی شرح می دهد و آن ها را آیات خداوند مینامد.

دوم در خلقت خودتان و پراکنده کردن دابه-وَمَا يَبُثُّ مِن دَابَّةٍ- را چنین معنی شده-انواع بی‌شمار حیوان که در روی زمین پراکنده است. دابه شامل انسان، پرندگان، و چارپایان نمی شود به مقاله دابه و نقش آن در خلقت حیات مراجعه فرمائید.

سوم - اختلاف شب و روز یعنی اختلاف در زمان شب و روز که به کج بودن 23 درجه ای محور زمین و بقاء حیات وابسته به آن است معنی می دهد و نه اینکه شب تاریک است و روز روشن و آنچه خداوند از سماء باران نازل می کند و رزق و روزی به آن وابسته است. با آن خاک مرده را زنده می کند.

چهارم - تَصْرِيفِ الرِّيَاحِ- هم چنین چرخش باد و هوا که بخار آب را بالا می برد و بصورت ابر در می آورد و سپس به باران تبدیل می شود و نازل می گردد و چرخش دارد و از اعجاز کلام خدا است که علم هوا شناسی تنها دو الی سه قرن آنرا کشف کرده است. که اینطور ترجمه شده و در وزش بادهای عالم، در همه این موجودات- همه آیاتی هستند برای کسانیکه فکر و عقل خود را به کار می برند. این آیات را یکی یکی نام برده شد حال نتیجه گرفته میشود.

این آیات ( نشانه های خداوند در جو زمین) برای توی پیامبر (ص) تلاوت گردید.(همه آیات خدایند). پس به کدام، حدیث بعد الله (قرآن که اول آیه بصورت کتاب نازل شد) و یا این آیاتی که در بالا تذکر داده شد ایمان می آورند. حدیث بعد الله پس بعد از خدا ترجمه شده که درست نیست. حال می فرماید وای بر فک کنندگان گناهکار. فک دروغ گفتن معنی نمی دهد. فک رهن را شنیده ایم یعنی قرار داد و حقی که امضاء شده را از اعتبار انداختن. کسانی که این آیات متشابه را که خداوند برای ما خواند را فک کنند یعنی از اعتبار بیاندازند. کی این کار را می کند، آن هائی که آیات خدا بر آن ها تلاوت می شود و بر تصورات ذهنی خود مصرانه با تکبر پافشاری می کنند گوئی آین آیات را نشنیده اند آن ها را به عذابی بشارت ده. وَإِذَا عَلِمَ مِنْ آيَاتِنَا شَيْئًا اتَّخَذَهَا هُزُوًا أُوْلَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ ادامه همان آیات است چون چیزی از آیات ما را یاد گرفتند( مانند جناب سروش) شروع به مسخره کردن آیات خدا می پردازند برای آن ها هم عذابی در نظر گرفته شده.
از این آیات چنین استنباط می شود که هر چه در سموات الارض هست که اشاره شد همه در جو زمین وجود دارند و نه در کیهان، قرآن هم در همین جو زمین و زمین که دنیا و حیات و محل زندگی است نازل شده.
خداوند در آیات 85 الی 87 سوره حجر میفرماید.

وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَ مَا بَیْنَهُمَا إِلاَّ بِالْحَقِّ وَإِنَّ السَّاعَةَ لآتِیَةٌ فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ- إِنَّ رَبَّكَ هُوَ الْخَلاَّقُ الْعَلِیمُ- وَلَقَدْ آتَیْنَاكَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِی وَالْقُرْآنَ الْعَظِیمَ

ما سموات والارض و آنچه که بین آن ها است (که در آیات فوق اشاره شد) را جز به حق (با برنامه ریزی هدفمند) نیآفریده ایم یقینا قیامت فرا میرسد پس به خوبی صرفنظر کن (از عملکرد کافران که در داستانی بیان فرموده) که خداوند متعال خلاق و دانا است. در حقیقت ما به تو(حضرت رسول اکرم-ص) سبعا من المثانی (هفت جو زمین که حیات در آن است) و آیات بیشمار خداوند در آن است و قرآن عظیم عطا کردیم آیه زیر این مفهوم را بیان می فرماید. سبع المثانی هفت جو زمین است. آیه زیر این مطلب را تائید میکند.

ٱللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ ٱلْحَدِیثِ كِتَٰبًۭا مُّتَشَٰبِهًۭا مَّثَانِىَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ ٱلَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِینُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَىٰ ذِكْرِ ٱللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ هُدَى ٱللَّهِ یَهْدِى بِهِۦ مَن یَشَآءُ ۚ وَمَن یُضْلِلِ ٱللَّهُ فَمَا لَهُۥ مِنْ هَادٍ-24 زمر-
خداوند قرآن را فرستاد که بهترین حدیث است، کتابی که آیاتش متشابها المثانی دارد (متشابهات آن در طبیعت و در معرض دید قراردارد که با دیدن آنها ) با ثنای مکرر خدا، خدا ترسان را لرزه بر اندام افتد و باز آرام یابند و دلهایشان به ذکر خدا مشغول گردد. این (کتاب) همان هدایت خداست که هر که را خواهد به آن رهنمود فرماید، و هر کس را خدا به گمراهیش واگذارد دیگر هیچ هدایت کننده‌ای نخواهد داشت. آیه دیگر که سموات والارض جو زمین است. مومنین در گردش زمین تمامی مظاهرحیات را آیه خدا میدانند وبا دیدن آن میگویند تبارک الله احسن الخالقین وشاد میشوند و قوت قلب وافزایش ایمان را در بر دارد واین یک ذکر خداوند است

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَيُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ 5 زمر
آسمانها و زمین را به حق بیافرید شب را بر روز و روز را بر شب می پوشاند و خورشید و ماه را مسخر خود گردانید و هر یک تا زمانی معین در حرکتند آگاه باش که اوست پیروزمند و آمرزنده- این جو زمین است که شب و روز را عیان می کند. خداوند شب و روز را به جای زمین در کنار ماه و خورشید می آورد. حیات در زمین برای خداوند متعال از اهمیت ویژه ای بر خور دار است.

وَكَأَيِّن مِّن آيَةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ- چه بسیار آیات خداوند در هفت جو زمین و زمین است که شما مکررا از کنار آنها عبور میکنید در حالی رویگردان هستید وبه آنها توجه نمی کنید.105 سوره یوسف.اگر سموات و الارض جو نباشد چگونه ما مکرارا بر آن ها یمرون می کنیم و توجه به آن ها به عنوان آیات خدا نمی کنیم .همه این آیات موید آیات 1 الی 8 سوره جاثیه است.

سموات به عنوان هفت طبقه جو زمین

الله الَّذِي رَفَعَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ۖ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ ۖ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ۖ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى ۚ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ بِلِقَاءِ رَبِّكُمْ تُوقِنُونَ- سوره الرعد (2) خداوند هفت طبقه جو زمین را بدون هیچ ستون قابل رویت بالا برد و خورشید و ماه را مسخر خود ساخت و همه آنها تا اجل مقرر در حرکت هستند. امر خود را در آنها تدبیر می کند و این چنین آیات خود را بیان میکند تا به لقاء خداوند یقین حاصل کنید. جو زمین سنگین است و میلیون ها میلیارد تن وزن دارد و در اثر نیروی گرانش که از جرم زمین است و نیروی دافعه که یکدیگر را در حال تعادل خنثی می کنند و هر دو نیرو هستند و نا مرئی .گرانش اگر به تنهائی باشد همه این سنگینی به زمین سقوط می کند و سرعت حرکت زمین بدور خود و بدور خورشید و مجموعه منظومه شمسی هم با حرکت سریع بدور کهکشانها در حرکتند و برنامه ریزی قضاهن خداوند متعال این چنین برنامه ریزی کرده است که نیروی دافعه بر اثر حرکت ونیروی گرانش جاذبه برای نگه داشتن این حجم عظیم و سنگین جو تعادل بر قرار گردد وهمه چیز در کیهان بر قسط اینجا تعادل معنی میدهد استوار وپا برجا هستند. شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ وَالْمَلَائِكَةُ وَأُولُو الْعِلْمِ قَائِمًا بِالْقِسْطِ ۚ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ-خدا به یکتایی خود گواهی دهد که جز ذات اقدس او  خدایی نیست، و ملائکه (قوانین واسباب طبیعت) و دانشمندان نیز گواهی میدهند که اساس برنامه خداوند متعال بر قسط استوار است و هو العزیز الحکیم.

خَلَقَ السَّمَاوَاتِ بِغَيْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَهَا ۖ وَأَلْقَىٰ فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ وَبَثَّ فِيهَا مِنْ كُلِّ دَابَّةٍ ۚ وَأَنْزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَنْبَتْنَا فِيهَا مِنْ كُلِّ زَوْجٍ كَرِيمٍ- سوره لقمان (10)-خداوند سموات را بدون هیچ ستون دیدنی خلق کرد و پوسته جامد زمین را بر روی زمین قرارداد برای تثبیت و تعادل زمین در حرکت آن و ریز جنبندکان را در پوسته جامد زمین پراکنده کرد.اینکه میفرماید برای اینکه شما را تکان ندهد در 1400 سال قبل که تصور می کردند که زمین ثابت است و خورشید در حرکت بیان گر حرکت زمین است که پوسته جامد لرزه گیر است و ما حرکت ان را احساس نی کنیم و نزول باران درسماء طبقه باران زا در هفت طبقه جو زمین. آیات در این باره فراوان است .اکنون به چند آیه سبع السموات می پردازیم.

أَلَمْ تَرَوْا كَيْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا - وَجَعَلَ الْقَمَرَ فِيهِنَّ نُورًا وَجَعَلَ الشَّمْسَ سِرَاجًا نوح17
ایا نمی بینید که خداوند چگونه هفت آسمان را طبقه طبقه رویهم قرار داد ودر آن (جو زمین) ماه را نورانی و خورشید را چراغ فروزان قرار داد. ماه و خورشید نمی توانند در هفت اسمان منسوخ شده کیهان روشنی بخش باشند. خورشید اطراف خودش را نمی تواند روشن کند و فقط در جو زمین نور خورشید با برخورد با ملکول های هوا میتواند چراغ باشد

الَّذي خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ طِباقاً ما تَري‏ في‏ خَلْقِ الرَّحْمنِ مِنْ تَفاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصر هَلْ تَرَىٰ مِنْ فُطُورٍ 67 ملک- خداوند است که هفت جو زمین را طبقه طبقه قرار داد.ایا در این خلقت خدای نعمت دهنده خللی میبینید پس بنگرید که هیچگونه شکافی در آن نیست. کسانیکه این دو آیه کاملا روشن و واضح که سبع السموات به عنوان هفت جو زمین است را میخوانند و آن را هفت اسمان بطلمویوسی مطابق تصورات خود تفسیر میکنند و با تکبر حاضر نیستند نظر خود را اصلاح کنند. مشمول وَيْلٌ لِّكُلِّ أَفَّاكٍ أَثِيمٍ يَسْمَعُ آيَاتِ اللَّهِ تُتْلَى عَلَيْهِ ثُمَّ يُصِرُّ مُسْتَكْبِرًا كَأَن لَّمْ يَسْمَعْهَا فَبَشِّرْهُ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ میشوند.

سماء به عنوان طبقه اول زمین که باران زا است.

آیات فراوانی در قرآن داریم که سماء را محل نزول باران می داند و ما به این آیه بسنده می کنیم و به معانی دیگر سماء می پردازیم.آیه 14 سوره ابراهیم

اللَّهُ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَراتِ رِزْقاً لَکُمْ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْفُلْکَ لِتَجْرِیَ فِی الْبَحْرِ بِأَمْرِهِ وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْأَنْهار-خداوند است که سموات الارض (جو زمین) را خلق و از سماء آبی نازل فرمود و از آن آب باران رزق و روزی شما مقرر داشت و حرکت کشتی در دریا را به امر خود مسخر شما ساخت و رود خانه ها هم همین طور مسخر شما گردانید.

ولقد زیننا السماء الدنیا بمصابیح وجعلناها رجوما للشیاطین واعتدنا له عذاب السعیر. دنیا محل زندگی انسان در داخل کره زمین است که خداوند حیات و موجودات زنده را خلق کرد واعمال انسان در همین جا انجام میشود و دنیا اکثرا با آخرت آمده است. براساس کدام آیه ما دنیا را کیهان دور بر خودمان دانسته ایم. گذشتگان زمین را بی حرکت و خورشید را متحرک میدانستند و تصور میکردند هر چه بالای سر ما قرار دارد همه سمائ کیهان است . آنها به پائین زمین اعتقاد نداشتند و نمی دانستند که زمین می چرخد امروزه همه می دانیم که کیهان بالا و پائین ندارد. بعلاوه ما در قسمت افقی مقابل خورشید جای خودمان را عوض می کنیم و بالای زمین قرار نداریم که بالا را سمو بنامیم و سماء هم بالا معنی کنیم در ایات قرآن چنین معانی بیرون نمی اید. بنابراین سماء الدنیا همین جو زمین است که همیشه بالای سر ما قرار دارد. خداوند جو زمین را به زینت نور ستارگان مزین کرد و حفاظی دور آن قرار داد و اگر شهاب سنگی بخواهد به داخل جو زمین وارد شود فورا آتش می گیرد و متلاشی می شود. جو زمین با وجود ملکول های هوا در جو زمین میدرخشند. به آیه 17 مومنونهم نظری بیندازی.به مقاله زینا سمائ الدنیا  مراجعه فرمایید
وَلَقَدْ خَلَقْنَا فَوْقَكُمْ سَبْعَ طَرَائِقَ وَ مَا كُنَّا عَنِ الْخَلْقِ غَافِلِينَ- در حقیقت ما بالای سر شما هفت طرق مختلف قرار دادیم ما در خلقت حیات و حفاظ آن غافل نیستیم.

سماء به معنی فضا خارج از جو زمین

در چند مورد در قرآن سماء به معنی فضا آمده که اشاره به یک واقعه علمی دارد و مانند والسمائ ذات الحبک، وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ، وَالسَّمَاءَ بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ، كَأَنَّما يَصَّعَّدُ فِي السَّماء

سماء که ذات آن بر شبکه شبکه است. و قسم به فضا که ذات آن بر اشکال ستارگان قرار داده شده. و فضا را با قدرت خود بنیان گذاردیم و آن را همچنان توسعه می دهیم. مانند صعود به فضا است هر چهار مورد به چهار واقعه مهم علمی اشاره دارد که هر کدام به مقاله جداگانه نیاز دارند. ما در قرآن سماء حقیقی و مجازی نداریم سماوات خارج از جهان مشهود هم نداریم. همه این ها تخیلات ذهنی است.

مثالی بزنیم. وَفُتِحَتِ السَّمَاء فَكَانَتْ أَبْوَابًا در سوره نباء آمده که اشاره به بر چیده شدن زمین دنیا و برداشته شدن جو زمین و روان شدن کوه ها در اثر نزدیک شدن خورشید به زمین است که در آیه واذا البحار سجرت هم به آن وضعیت اشاره شده است جو زمین سقف محفوظ دارد هیچ شکافی در آن دیده نمی شود. وقتی در اثر بزرگ شدن خورشید و نزدیک شدن به زمین  دریا ها جوشان و جو زمین تخریب و برداشته می شود و جو زمین حفاظ ندارد و همه اش درب می شود و استعاره از نداشتن حفاظ بسته است.

الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَّا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُورٍ-خداوند است که هفت جو زمین را طبقه طبقه رویه خلق کرد آیا در خلقت خدای رحمن هیچ نقصانی میبینی بازبنگر شکافی در آن وجود دارد (رخنه ای در آن میبینی) اشاره به سقف جو زمین قابل رویت است که سقف محفوظ دارد. قبل از قیامت منظومه شمسی برداشته میشود جو زمین بصورت دودی در می آید و سقف برداشته می شود .همه اش درب میشود. اصطلاح کاملا باز است و اشاره به همین زمین دنیا دارد. تصورات ذهنی است که این آیه را به اتصال عالم مادی به عالم معنوی معنی کرده اند. گشوده شدن آسمان معنوی و اتصال عالم انسانی به عالم ملکوت و فرشتگان است؟ عالم ملکوت و ملائکه همین جهان مادی است همه ملائکه در این جهان به فعالیت مشغولند. و سموات والارض جو زمین و کیهان ملک خدا است. آیه دیگری که خداوند انسان مومن را مثال میزند که مانند درخت طیبه است که اصل آن که ریشه آن است در داخل زمین و فرع آن بالای خاک که در جو زمین است قرار دارد.به مقاله عظمت انسان در کیهان مراجعه فرمایید.

وَأُدْخِلَ الَّذِينَ آمَنُواْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِمْ تَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلاَمٌ-
أَلَمْ تَرَ كَيْفَ ضَرَبَ اللّهُ مَثَلًا كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِي السَّمَاء
تُؤْتِي أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَيَضْرِبُ اللّهُ الأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ

آیه اول در توصیف انسان مومن است و در آیه بعد می فرماید، نمی بینی که خداوند چگونه مثل میزند. کلمه طیبه مانند(فرد مومن) درختی است که اصل آن ثابت و استوار است (اصل انسان مانند درخت ریشه در زمین دارد و ثابت است) و فرع آن در فضا ولی میوه آن باذن خدا بیرون می آید (میوه انسان مومن است) و این مثالها برای مردم می زند تا در باره آن تفکر کنند و کلمه طیبه انسان مومن و کلمه خبیثه هم تمثیلی برای انسان کافر، پوشاننده حق است. هدف خلقت انس و جن عبادت پروردگار است که ثمره آن انسان مومن است.آیه 6 زمر

الرَّحْمَنُ عَلَى الْعَرْشِ اسْتَوَى‏ -خدای رحمت دهنده که بر بر مدیریت (خلق حیات) استیلا یافت

لَهُ مَا فِى السَّمَوَاتِ وَمَا فِى الْأَرْضِ وَمَا بَیْنَهُمَا وَمَا تَحْتَ الثَّرَى- هر آنچه که در جو زمین است وهر آنچه که در زمین است (روی خاک) و هر چه بین این دو و همچنین هر آنچه که در زیر خاک است به او تعلق دارد. اشاره به مجموعه حیات است جو زمین از باران تا پرندگان و حشرات که نزدیک خاک پرواز می کنند، و زیر خاک که غوغای حیات در آنجا توسط  بندپایان، حشرات، باکتری ها، نماتد ها که همه در آماده سازی و تجزیه مواد آلی برای جذب گیاهان فعالیت دارند و گیاهان هم اکسیژن حیات را تامین میکنند‏

وَإِن تَجْهَرْ بِالْقَوْلِ فَإِنَّهُ یَعْلَمُ السِّرَّ وَأَخْفَى- فرقی نی کند آهسته یا بلند حرف بزنید خداوند اسرار شما و از آن مهمتر را می داند. بنابراین اینجا هم سماوات جو زمین است در آیات تفکر کنیم

جو زمین از طبقه اول هفت جو زمین که اکسیژن دارد و حیات موجودات در داخل آن است و تا خاک کشاورزی ادامه دارد و زیر خاک هم تحت الثری است. در خاتمه به یک آیه زیبا اشاره کنم و آن محدوده ملک خداوند در جو زمین که محل زندگی دنیا و اعمال ما است و خداوند با آخرت مقایسه و برابر دانسته است. در این آیه ملکوت خداوند را معرفی میکند. شالوده موضوعات قرآن وقایعی است که در سبع السموات اتفاق می افتد یعنی در مجموعه هفت آسمان تا سطح زمین و زیر خاک که حیات ریز جنبندگان ادامه دارد. و خداوند برای عظمت خلقت خود به خلقت کیهان و انبساط آن هم اشاره کوتاهی دارد. تمامی کلمات سماوات والارض در سوره آل عمران منظور جو زمین است. به آنها مراجعه فرمایید .تمام تمثیل ها و داستان ها به همین محدوده محل زندگی ما بر می گردد و حتی آخرت هم در زمین است ولی زمینی دیگر با همین مختصات و حیات آن.

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَلَهُ الْحَمْدُ فِي الْآخِرَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِير- حمد و سپاس مخصوص خداوند صاحب طبقات جو و هر چه در آن است و زمین و هر چه که در آن است و آخرت است که او حکیم و دانا است. دنیا و آخرت هم در آیات قرآن با هم می آیند دنیا محل زندگی اکنون ما و آخرت محل زندگی بعد از مرگ است. همه ملک خدایند. ملکوت سماوات و الارض همین ها هستند که له ما فی السموات هر چه در سماوت جو زمین است ملک اوست.

قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ - بگو پروردگار آسمانهاى هفتگانه (جو زمین و زمین که حیات در آن قرار دارد) و پروردگار عرش بزرگ (مدیریت کل کائنات) كيست در این آیه عرش عظیم می تواند مدیریت  کل کیهان معنی بدهد. آیات که سموات والارض به معنی جو هفت طبقه زمین منظور است فراوان است. ما به این آیات بسنده می کنیم سید محمد تقوی اهرمی 21 آبان 1398ویرایش جدید خرداد 1399-ویرایش جدید دی ماه 1402

سماء و مفهوم واقعی مطابق قرآن بدون تخیلات ذهنی

مقدمه نوشتار

قرآن در موضوعات خلقت کیهان، خلقت انسان، خلقت حیات دارای جهان بینی خاص خود است و اساس این جهان بینی کلمات کلیدی آن است. اگر ما درست این کلمات را مطابق آیات قرآن خوب درک نکنیم چهار چوب این جهان بینی را درهم می ریزیم و مانع از روشن شدن مفاهیم علمی قرآن میشویم و ناخود آگاه  و سهوا  قرآن را مهجور قرار می دهیم. این یک واقعیت انکار ناپذیری است که دامنگیر قرآن مجید شده است. قَالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً-30 فرقان- در قیامت حضرت رسول (ص) اکرم به خدا گلایه می کند "پروردگارا قوم من یعنی مومنین که به قرآن ایمان آورده اند این قرآن را مهجور قرار دادند. به سایت حوزه و پایگاه اطلاع رسانی مراجعه فرمایید. این یعنی در آیات تفکر و تعقل نکردن و نظرات گذشتگان را بر قرآن ارجح دانستن و قرآن را مطابق آن نظرات ترجمه و تفسیر کردن. یک مثال بزنم و وارد آیاتی شوم که کلمه سماء در آن آمده است.آیه 12

فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَىٰ فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا ۚ وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ۚ ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ "پس سماء زمین که دودی بود و برای سامان دادن آن به آن پرداختم.  سوره فصلت و اکنون همین آیه 12 سوره فصلت که در ادامه آن آمده را ترجمه میکنیم.

پس آن سماء زمین را در دو روز به هفت طبقه برنامه ریزی کردیم و امر خودمان را (قوانین  مربوط به آن را ) در تمام مجموعه سماء که همان سبع السموات هفت طبقه جو زمین است) وحی کردیم و این سماء را (جو زمین) را به زینت نور ستارگان ( مصابیح نور ستارگان است ونه خود ستارگان )مزین کردیم(هفت جو زمین از حالت دودی و کدر شفاف می شود تا جایی که نور ستارگان زینت بخش آن میشوند ( برای ناظر زمینی) و آن مجموعه جو زمین را محفوظ قرار دادیم و این تقدیر ( برنامه ریزی ) آن خداوند عزیز و دانا است".

این ترجمه واقعی آیه است که دنیایی از مفاهیم علمی مطابق روز در آن نهفته است که اعجاز قرآن است و خداوند این آیه برای روزی بیان کرده که علم معیار سنجش حقانیت خداوند است و دانشمندان دنبال واقعیت های علمی هستند و می تواند دانشجوی مسلمان و غیر مسلمان را به خود جلب کند و حال به ترجمه این آیه در سایت ها نگاه کنیم من سایت دانشنامه اسلامی را انتخاب می کنم که سایتی معتبر و پر بازدید است. البته خدای ناکرده قصد اساعه ادب ندارم و صرفا نگاه انتقادی به آن است و آن هم برای خاطر شفافیت در ترجمه قرآن -

"آن گاه نظم هفت آسمان را در دو روز استوار فرمود و در هر آسمانی (نظم) امرش را وحی فرمود، و آسمان (محسوس) دنیا را به چراغهای رخشنده (مهر و ماه و انجم) زیب و زیور دادیم و آن را (از ورود شیاطین) حفظ کردیم. این (نظام آسمان و زمین) تقدیر خدای مقتدر داناست.

«قَضَاهُنَّ»: فعل (قَضی) به معنی: به انجام رسانید. به پایان برد. ضمیر (هُنَّ) به سماء بر می‌گردد که متضمّن معنی سماوات است. یا به (سماوات) بعد از خود برمی‌گردد. در صورت اوّل (سَبْعَ) حال (هُنَّ) و در صورت دوم تمیز و مفسّر آن است (نگا: روح المعانی، بیضاوی، ابن جُزَیّ). «أَمْرَهَا»: کار و بار مربوط به آن را. مخلوقات و موجودات و نظم و نظام آن را. «السَّمَآءَ الدُّنْیَا» (نگا: صافّات / . «مَصَابِیحَ»: چراغها. مراد کواکب است (نگا: صافّات / . «حِفْظاً»: نگاهداری. مفعول مطلق فعل محذوف (حَفِظْنَا) است که عطف بر فعل (زَیَّنَّا) است. در اصل چنین‌است: وَ حَفِظْنَاحِفْظاً. «ذلِکَ تَقْدِیرُ ...»: (نگا: انعام / ، یس / ). یادآوری: خداوند در هفت مورد قرآن، ادوار خلقت آسمانها و زمین را شش دوره ذکر فرموده‌اند (نگا: اعراف / ، یونس / هود / فرقان / ، سجده / ق / ، حدید.

پیام ها از ترجمه سنتی این آیه

1- خداوند آسمان را هفت طبقه قرار داده است. «فَقَضاهُنَّ سَبْعَ سَماواتٍ» ( با استناد به بند دوم  آسمان های هفت گانه منظور آسمان های بطلمیوسی است)
2- در نزد قدرت خداوند، آفرينش زمين با آفرينش آسمان‌هاى هفت‌ گانه تفاوتى نمى‌كند. هر دو را در دو مرحله آفريده است. فَقَضاهُنَ‌ ... فِي يَوْمَيْنِ‌- یعنی خلق السموات والارض در شش روز مساوی است با این دو روز بی اعتبار کردن آیات الهی؟ همان حرفی که معاندین و سروش می بافند که خدا نمی داند چه میگوید.
3- با اين كه در هر آسمانى امر و ويژگى خاصّى وجود دارد، امّا همه به يك سرچشمه وصل است. أَوْحى‌ ...
4- برنامه‌ها ى هر آسمانى از آسمان ديگر جدا است. ( «أَمْرَها» يعنى امورى كه مربوط به همان آسمان است) کجای آیه چنین حرفی زده است؟
5- هر چه ستاره ديده‌ايم و آن چه كه بعداً كشف مى‌شود، زينت‌هاى آسمانِ پايين است و ما از آسمان‌هاى ديگر خبرى نداريم. «زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِمَصابِيحَ» هر کلمه یک آیه را که بهم ارتباط مستقیم دارند را به جای دیگر وصل کردن است. آسمان محسوس دنیا، اسمان محسوس دنیا کل کیهان که دیده می شود منظور است.

6- ستارگان، عامل حفاظت آسمان‌ها هستند. «حِفْظاً» 

7- مقدّرات الهى در دسترس هيچ كس قرار نمى‌گيرد. «تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ» 

هستى، تبلور علم و قدرت الهى است. «ذلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ»-8

9- مقدّرات الهى حكيمانه و عادلانه است. «ذلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ»

این یک مقایسه بود از برداشت های ذهنی که از نظرات  گذشتگان همچنان در افکار ما باقی مانده  و سعی می کنیم آیات قرآن را طوری ترجمه و تفسیر کنیم که با آن نظرات گذشتگان مطابقت پیدا کند. در آیات 9 الی 12 سوره فصلت سه بار سماء آورده شده و هر سه منظور جو زمین است و نه هفت آسمان بطلمیوسی منسوخ شده و ارتباط دادن خلقت کیهان در شش روز به این چهار آیه  ناشی از همان تفکرات سنتی مطابق علم هزار سال قبل است. حال این چهار آیه را با هم مرور کنیم تا بدانیم واقعیت قرآنی با تفکرات ما چقدر فاصله دارد. آیات متشابه زینت علمی قرآن هستند و ما باید آنها را به جهان علم نشان دهیم و افتخار کنیم که مسلمان هستیم و چنین آیاتی در قرآن داریم و حال گلایه حضرت رسول اکرم (ص) به خداوند که قوم من یعنی مومنین قرآن این چنین قرآن مهجور قرار داده اند و سخنان رهبر معظم که برای رفع شبهات باید تلاش مضاعف کرد را همیشه به خاطر داشته باشیم." این  بود ترجمه و توضیحات آن که کل مفهوم آیه را عوض میکند. حال به آیات قبل از آن نگاه کنیم این آیات بهم پیوسته هستند

آیات 9 الی 12 سوره فصلت پیدایش زمین

قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَندَادًا ذَلِكَ رَبُّ الْعَالَمِين 9- بگو آيا شما به كسى كه "زمين را در دو روز(دوره) آفريده است، كفر میورزيد و براى او شریک قائل می‏شويد، او است كه  پروردگار جهانیان است".
زمین پس از جدا شدن از توده ابر خورشیدی در دو دوره خلق می شود این دو دوره از آغاز جدا شدن زمین از ابر خورشیدی تا جعل رواسی من فوقها ادامه داشته است به عبارتی تشکیل لایه بیرونی

وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاء لِّلسَّائِلِينَ-10- در ادامه آیه قبل می آید: و قرار داد بر روی زمین رواسی (پوسته جامد زمین که ریشه در اعماق زمین دارد و نقش ایجاد تعادل در زمین را بر عهده دارد طبقات زیرین پوسته جامد مذاب و متحرک هستند و ضربه گیر زمین ) و برکت در آن قرار داد  و غذای مورد نیاز درخواست کنندگان را در چهار روز(دوره) مقدر کرد یا برنامه ریزی فرمود. تا اینجا خداوند دارد پیدایش زمین را بیان می فرماید کجای آیه ارتباط با کیهان دارد. وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِن فَوْقِهَا و قرار داد بالای زمین ( زمینی که پس از دو دوره آیه قبلی دارد شکل میگیرد) پوسته جامد بر روی زمین قرار می گیرد که برکت در آن  قرار داد برکت در پوسته جامد یعنی اینکه این پوسته دارای سنگ رس است که در چهار دوره غذای برای سواء للسائلین در درون همین سنگ رس رخ میدهد که همان صلصال کالفخار است سنگ رس داغ و پخته چرا پخته برای اینکه پوسته جامد زمین از حالت مذاب به گداخته در آمده است و این کاملا با آخرین نظریه های علمی پیدایش زمین مطابقت دارد و هم با آیات دیگر قرآن.

تا پایان دوره اقوات و پیدایش حیات لقد خلقنا الانسان من صلصال من حما مسنون و ایجاد اولین نطفه حیات آسمان اولیه زمین بر اثر برخورد خرده سیارات و شهاب سنگ های فراوان و غبار آتشفشان های فعال و آبر های تیره و تار دودی و تاریک است. چگونگی پیدایش حیات در زمین حال زمان لازم برای تکامل اولین نطفه حیات که باکتری های سه گانه پروکاریوت هستند در سه دوره تاریکی های سه گانه که لازمه حفاظت از این نطفه های اولیه حیات بوده است تمام شده و باید جو زمین اکسیژن دار شود و زمینه برای پیدایش پر سلولی ها فراهم شود و آن لازمه اش ایجاد جو اکسیژن دار و سپس هفت طبقات جو زمین است. در آیه بعدی ادامه می دهد. قابل ذکر است که جو اولیه زمین یک طبقه کم  قطر است و سقف ندارد و شهاب سنگ ها به راحتی درون این جو سقوط می کنند. حال به آیه بعدی توجه فرمایید. به تصویر زیر نگاه فرمایید زمین در حال شکل گرفتن پس از دو دوره و پوسته جامد هم دارد شکل میگیرد.

ثمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ- در ادامه آیه قبل: خداوند سپس به آسمان زمین می پردازد در حالی که دودی بود و در قالب تمثیلی جالب تثبیت می گردد و خطاب به هر دو می فرماید که بر این وضعیت برنامه ریزی شده قرارگیرید و آن ها اطاعت می کنند. این یک تمثیل زیبای قرآن است در سرگذشت زمین چرا؟ زمین در پی تحولات دو دوره پیدایش خود که آن را پشت سر می گذارد تثبیت می شود و جو زمین در اثر به وجود آمدن جرم زمین میتواند دور زمین بماند و به فضا پرتاب نشود. نیروی گرانش زمین جو را نگه می دارد. به علاوه با برخوردی حساب شده و برنامه ریزی شده یک خرده سیاره بزرگ به زمین اصابت می کند و تکه ای از زمین از آن جدا و تشکیل ماه را میدهد و همزمان محور زمین 23 درجه کج می شود و همین طور ثابت می ماند. این جا معنی فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ اِئْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ معلوم می شود .هر دو زمین و سماء آن به تسخیر ذات باری تعالی در میآیند و تابع این امر خداوند می شوند. بنابراین جو اولیه تشکیل شده ولی یکپارچه و دودی است و خداوند آن را در آیه سماء مینامد و اعلام می فرماید در این زمان زمین و جو آن پایدار هستند. پس از آن سماء زمین را قضاهن می کند. چرا فقضاهن پایان سر سامان دادن هفت جو زمین است در دو دوره، در زمانی که جو زمین دارد درست می شود هنوز به دلیل وجود هیدروژن فراوان در جو محیط  جو بازی است و هیدروژن با برنامه ریزی به فضا پرتاب و جای آن اکسیژن و ازت به نسبت مشخص جایگزین می شوند. جو آرام می شود و ماهیت شب و روز جای خود را باز می کنند .به دحو الارض مراجعه فرماید.

فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاء الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ- پس آسمان (ادامه آیه قبلی است دارد از جو یکپارچه زمین بیان می فرماید که آن را به هفت آسمان تبدیل می کند و آن هم با برنامه ریزی) را در دو روز(دوره) هفت طبقه کرد و در هر آسمانى امر آن را وحى فرمود ( در هر طبقه قوانین آن را وحی کرد. قرآن ابلاغ امر را  وحی می نامد و آسمان دنيا ( جو هفت طبقه ایحاد و شفاف شده را)را به چراغها ئی (نور ستارگان) آذين كرد و آن را نيكو حفظ کرد. اين است قدرت خداوند دانا. خداوند در آسمان یکپارچه زمین هفت آسمان را پدید آورد و در هر طبقه مقرارت و قوانین خاصی قرار داد پس از خلقت هفت طبقه جو آسمان شفاف می شود و از روی زمین ستارگان زینت بخش آن می شوند. و دنیا زندگی روی زمین است که در آیات متعددی میتوان این مطلب را استنباط کرد. خداوند متعال پس از پرداختن به آسمان زمین که در آیه ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء اشاره شد آن را در هفت طبقه و دو دوره آفرید.

آیات 30 الی 32 انبیاء هم دقیقا در باره پیدایش زمین است و این دو مجموعه آیات را نباید از هم جدا کنیم و به سلیقه خود و بر اساس تصورات ذهنی معنی کنیم این آیات به پیوسته هستند.

آیات 30 الی 32 سوره انبیاء

اوَلَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاء كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ
"آيا كسانى كه كفر ورزيدند نمی بینند كه آسمانها و زمين (جو زمین و زمین) هر دو به هم پيوسته بودند و ما آن دو را از هم  جدا  ساختيم  و هر چيز زنده ‏اى را در آب پديد آورديم  آيا باز هم  ايمان نمیآورند"-30 انبیا.به تصویر زیر نگاه فرما ئید

کانتا رتقا موید این است که دو پدیده جهان مادی بوده اند که بهم پیوسته بودند و خداوند آنها را از هم باز کرد. ارتباط دادن کانتا رتقا به کیهان بر خلاف نظر قرآن و غیر علمی است چرا که کیهان بهم پیوسته نبود که باز شود بلکه از عدم بوجود آمد. تمامی مفسران محترم قرآن از دو چیز بهم پیوسته صحبت کرده اند که وجود داشته است. علامه طباطبائی منظور از فتق را از هم جداسازی یا متمایز کردن دو پدیده که وجود داشته اند تفسیر کرده است. با استناد به دو آیه بعدی که در حقیقت دنباله این آیه است خداوند موضوع ایجاد رواسی را مطرح می فرماید و آسمان ها و زمین در این آیه زمین و هفت جو آن می باشد به ادامه آن در دو آیه بعدی و سیاق آنها توجه فرمایید. براساس این آیه زمین در آغاز پیدایش توده بهم پیوسته و یکپارچه بود گلوله ای مذاب و خداوند متعال آن را ازهم جدا کرد  سپس در آن آب را آفرید (موید این است که منظور آیه هفت جو زمین و زمین است) و در آب حیات را ایجاد کرد زیرا حیات تمامی موجودات زنده در آب انجام شده.

وَجَعَلْنَا فِي الْأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِهِمْ وَجَعَلْنَا فِيهَا فِجَاجًا سُبُلًا لَعَلَّهُمْ يَهْتَدُونَ 31 انبیا و ادامه آیه میفرماید در زمين رواسی (پوسته جامد زمین) را نهاديم تا زمين را نجنباند و در آن راههايى فراخ پديد آورديم باشد كه راه يابند. پیوستگی این دو آیه بهم کاملا واضح است. پس از جدا کردن این دو از هم پوسته جامد و جو زمین تفکیک شدند. و سماء در آیه بعدی که دنباله این آیه است

وَجَعَلْنَا السَّمَاء سَقْفًا مَّحْفُوظًا وَهُمْ عَنْ ایاتها معرضون انبیاء 32 زمین در آغاز بصورت توده عظیم گازی یکپارچه از خورشید جدا شد و از این آیات چنین بر می آید که ابتدا زمین شکل میگیرد و سرد می شود و پوسته جامد تشکیل لایه بیرونی را میدهد و برای جو زمین حفاظ  قرار داده میشود. از این جهت قرآن مجید از کلمه رواسی استفاده کرده است و بعد از آن زمین دارای آسمان جدا از لایه بیرونی می شود خداوند می فرماید چرا در این آیات به دیده بصیرت نگاه نمی کنید .در کلمه معرضون دقت نماییم این معنی استنباط میشود این پدیده ها که آیات خداوند است را می بینید ولی روی برمی گردانید.

بنابراین آیات 30 الی 32 بهم پیوسته است و همه درباره زمین و تحولات آن سخن می گوید .به تصویر فوق توجه فرمایید این یک نمونه از آیات بیشماری است که سماء را جو زمین نامیده است در ادامه مقاله قسمت دوم به سایر آیات اشاره می کنیم. این مطالب را از آیات قرآن و مقایسه با علم روز بیان کرده ام که دقیقا مطابق آخرین نظریه علمی روز است -سید محمد تقوی اهرمی آبان 1398-ویرایش جدید دی ماه 1402

مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ و تجسس در اعجاز علمی آن

مقدمه نوشتار

خداوند در آیات متشابه قرآن که بi صورت تمثیل و تشبیه مطالب علمی در خلقت کیهان ،خلقت انسان و وقایع  و رویدادهائی  که در قرن شکوفائی علم موضوع روز میشود و یا کشف می گردد را در قالب داستان ها و مصاحبه های بین مومن و کافر در قیامت و یا مثلا خطاب  قراردادن ملائکه در خلقت آدم بیان می فرماید که همه ظاهر آیات مورد نظر ذات باری تعالی نیست و باید واقعیت آن را از آن ها بیرون آورد و این ها برای تقویت قلوب مومنین و حقانیت خداوند بیان می شود. آیات متشابه در حقیقت در خدمت محکمات قرآن است. به آیه متشابه آیه 7 سوره متشابه در قرآن مراجعه فرمایید. آیه 7 سوره آل عمران

 هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ ۖ فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ ۗ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ ۗ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا ۗ وَمَا يَذَّكَّرُ إِلَّا أُولُوا الْأَلْبَابِ- خداوند است که بر تو کتابی (قرآن) نازل کرد که در آن آیات محکم وجود دارد که اصل کتاب است و دیگری آیاتی هستند بنام متشابهات، کسانی که در دل آنها شک و تردید است (مخالفین و معاندین) از تشبیه آن (ظاهر آیات) تبعیت میکنند تا  تاویلی برای فتنه انگیزی ارائه دهند در حالی که تاویل این آیات را جز خداوند و  راسخون فی العلم( دانشمندان علوم مربوطه که به خدا ایمان دارند) نمی دانند و آنها کسانی هستند که می گویند ما به تمام آنچه که از طرف خداوند نازل شده ایمان داریم و از این آیه جز خردمندان حقیقت آن را درک نمی کنند. بنابراین ظاهر آیات مد نظر خداوند نیست و تفسیر ظاهر آیات ایجاد فتنه و شبهه میکند. این نوع آیات تفسیر ندارند و فقط تاویل دارند و تاویل آن را فقط خداوند میداند و متخصصین در علوم.

یکی از آیاتی که مورد هجوم معاندین مسیحی و منتقدین به قرآن قرار گرفته و شبهه فراوان ایجاد کرده اند آیات مربوط به مرج البحرین یلتقیان است. عدم آگاهی به شیوه آیات قرآن و عدم مطالعه صحیح آیات و نداشتن علم و آگاهی به علوم دریا شناسی و غرض ورزی و کینه توزی با  قرآن سبب چنین شبهه هائی گردیده است. وارد جزئیات موضوع نمی شوم و اشاره کوتاهی به توطئه دست اندرکاران مبارزه با قرآن بهر شیوه ممکنه و نداشتن اعتقاد به خدا و کتب الهی می کنم. تاکنون مشاهده نکرده ام که یک مسلمان معتقد، کتب الهی تورات و انجیل را مورد اهانت و تمسخر قرار دهند. همه میدانیم که در تورات و انجیل کلام خداوند با کلام بشر مخلوط شده  واقعیت کلام خداوند را نمی توان به درستی از آن ها بدست آورد تا جایی که حضرت پاپ به صراحت و شجاعانه بسیاری از متون علمی انجیل و تورات در باره خلقت کیهان، خلقت انسان و آدم را خرافات و غیر علمی اعلام کرد و حتی قرآن را هم  کنار آنها  قرار داد  که  دلیل خاص خود را دارد. ولی ما به خاطر اینکه تورات و انجیل کتب الهی هستند و به آن اعتقاد داریم وارد تجزیه و تحلیل متون آنها نمی شویم و بی احترامی به متون آنها نمی کنیم . ولی برخی سایت های فارسی زبان که خود را منتسب به کلیسای مسیحیت میدانند و در حال مبارزه با قرآن ( که به نظر من مسیحی نیستند و عوامل  تفرقه انداز غیر مسیحی هستند و مامور) به تمسخر آیات متشابه تحت عنوان اعجاز قرآن می پردازند. دلیل آن ترس از واقعیت های علمی قرآن است که اگر درست بیان شود چهره واقعی اسلام و قرآن را برای مردم جهان روشن میکند که این با سیاست استکبار جهانی در تناقض است. برای روشن شدن اذهان و درک واقعیت قرآنی چند آیه ای که در موضوع مرج البحرین نازل شده را ابتدا مرور میکنیم و سپس به دلایل علمی آن می پردازم. در این رابطه دو نوع  آیات است اول آیاتی که به آب شیرین و شور اشاره نکرده و فقط از دو دریا نام برده که منظور دریای معمولی است که آب شور است و دوم اشاره به دو دریای شور و شیرین است. درست ترجمه نکردن هر دو نوع آیات و ارتباط دادن همه آیات بهم منشاء شبهه فراوان شده است. ما خودمان هنوز گرفتار عدم درک درست این آیات هستیم  و میخواهیم با شبهات آن مبارزه کنیم؟ دو آیه زیر را ترجمه سنتی را با واقعیت آیه مقایسه کنیم

آیات مرج البحرین دو دریای آب شور

مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ- بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا يَبْغِيَانِ- فبائیِ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ- یخرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَالْمَرْجَانُ-12 الی 19 

دو دريا (ى شور و شيرين) را روان ساخت كه به هم مى‌رسند. (اما) ميان آن دو فاصله‌اى قرار داد كه به هم تجاوز نكنند. پس كدام يك از نعمت‌هاى پروردگارتان را انكار مى‌كنيد؟ يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ

امَّنْ جَعَلَ الْاَرْضَ قَرَارًا وَ جَعَلَ خِلالَهَا اَنْهَارًا وَ جَعَلَ لَهَا رَوَاسِیَ وَ جَعَلَ بَینَ الْبَحْرَیْنِ حَاجِزًا ءَاِلهٌ مَعَ اللهِ بَلْ اَکْثَرُهُمْ لَا یَعْلَمُونَ 61 نمل

كيست كه زمين را قرارگاهى ساخت و در آن، رودها قرار داد، و براى آن، پوسته جامد زمین را (مانند لنگر) ثابت و پا برجا قرار داد و ميان دو دريا (شور و شيرين) مانعى قرار داد (كه مخلوط نشوند). آيا معبودى با خداست؟ (نه) بلكه اكثر آنان نمى‌دانند. هر دو ترجمه نقل از سایت دانشنامه اسلامی است.

به آیات قرآن و ترجمه های آن توجه فرمایید. آیه اول قرآن می فرماید دو دریا را بهم روان ساختیم و بین آن دو حائلی قرار دادیم تا بهم تجاوز نکنند ( مخلوط نشوند) و حالا به ترجمه بالا نگاه  کنید. آیا واقعیت کلام خدا کدام است؟  در ادامه آیه فوق میآید پس کدامین نعمت های خدا انکار میکنند-از آن دو دریا لولو و مرجان استخراج میکنید ( دلیل شور بودن آن دو دریا است) و اشاره ای به آب شیرین نشده است. مرجان فقط در آب شور بار می آید

در آیه دوم هم خداوند میفرماید: آن که زمین را برای شما قرار داد (برای سکونت شما) و بر روی آن نهر ها جاری کرد و بر روی زمین رواسی را قرارداد (رواسی پوسته جامد زمین است و نه کوه ها( کوه ها در سه و نیم میلیارد سال بعد در اثر پیوستن قاره ها به وجود آمدند) به مقاله دحو الارض روز تولد زمین نیست مراجعه فرمایید. ادامه آیه و حائلی بین دو دریا  قرار داد آیا با وجود خدای یکتا خدائی دیگری هم است؟ بلکه اکثر مردم این را نمی دانند. در این آیه کوتاه به پدیده های بزرگ و مهم حیات در زمین را اشاره میکند و صحبت از آب شیرین و شور نیست و از دو دریا نام برده است.

آیات مرج البحرین منظور دو دریای شور وشیرین

وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَّحْجُورًا53- فرقان

و او خدایی است که دو دریا را به هم درآمیخت که این آب گوارا و شیرین و آن دیگر شور و تلخ است، و بین این دو آب (در عین به هم آمیختن) واسطه و حایلی قرار داد که همیشه از هم منفصل و جدا باشند. ترجمه درست آیه این میتواند این باشد

" خدا است که دو دریا بهم  روان کرد که یکی شیرین و دیگری شور است و بین آن دو حائلی قرار داد تا دائما از هم جدا باشند. اگر دو دریا به هم در آمیختن باشد دیگر جعل بینهما برزخ جایی ندارد. آیه 12 سوره فاطر سخن از دو دریای شور و شیرین است  که حایلی ندارند و از موضوع این نوشتار خارج است.

وَمَا یَسْتَوِی الْبَحْرَانِ هَذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ سَائِغٌ شَرَابُهُ وَهَذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَمِن کُلٍّ تَأْکُلُونَ لَحْمًا طَرِیًّا وَتَسْتَخْرِجُونَ حِلْیَهً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَى الْفُلْکَ فِیهِ مَوَاخِرَ لِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ-12 فاطر

هرگز آن دو دریا که آب این یک شیرین و گوارا و آن دگر شور و تلخ است یکسان نیستند، با وجود این شما از هر دو، گوشت تازه تناول می‌کنید و زیورها (چون لؤلؤ و مرجان) از آن استخراج کرده که در پوشیده و زیب و زیور تن می‌سازید، و در آن کشتیها روان بینی تا از فضل خدا (کسب و تجارت کرده و روزی) طلبید و باشد که شکر گزار (نعمتش) گردید. ترجمه هر دو آیه از دانشنامه اسلامی

حائل بین دو دریا آب شور و دو دریای شور و شیرین

با بررسی دو آیه اول و دوم برزخ بینهما بین دو دریای شور است و دیگری بین دو دریا شور و شیرین

حائل یا برزخ حد واسط بین دو دریا است چه شیرین باشد و چه شور ماهیت برزخ بینهما یکی است. یک قانون فیزیکی و شیمیائی بر آن حاکم است که امر خداوند است.

جریان گلف استریم را همه ما شنیده ایم یک جریان اقیانوسی گرم و قوی که در اقیانوس اطلس جریان دارد و رودخانه عظیمی از آب شور با غلظت و گرمای متفاوت که یک لایه حدود صد متری آنها را از هم جدا می کند. اسم علمی این لایه"pycnocline"- Zone است. این لایه در برابر گرانش زمین پایدار است و جریان بالائی که چگالی کمتری دارد را از آبهای پایینی که چگالی بیشتری دارد جدا می کند. این دریا درون اقیانوس اطلس که پهنای آن از مجموع همه  رودخانه های زمین بیشتر است و در حدود 40 درجه جنوبی  و 30 درجه عرض جغرافیائی به دو قسمت تقسیم می شود یکی به شمال اروپا بسمت قطب شمال و دیگری به غرب آفریقا میرود و در تمامی سال این گردش ادامه دارد. درحقیقت تبادل گرمای آبهای اقیانوس را برعهده دارد و برای ادامه حیات موجودات زنده  دریایی و اکوسیستم جهانی بسیار موثر است. گلف استریم حدود 100 کیلومتر عرض و 800 الی 1200 کیلو متر عمق دارد و سرعت آن دو نیم متر در ثانیه است و رفت و برگشت دارند. نقل از ویکی پدیا برای اطلاع بیشتر به مقاله گلف استریم ویکی پدیا مراجعه فرمایید. 

تاریخچه کشف آن به سال 16 میلادی برمیگردد. انرژی بسیار زیادی لازم است که بتواند این لایه پایدار حائل بین دو دریا را متلاشی کند و این از ضروریات حیات زمین است. غلظت شوری این رودخانه عظیم در بسیاری از مناطق با  ورود آب های رودخانه ها زیر زمینی به داخل اقیانوس ها و پیوستن به گلف استریم بخصوص در ناحیه آتلانتیک شمالی بسیار کاهش می یابد. مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ- بَيْنَهُمَا بَرْزَخٌ لَا يَبْغِيَانِ- این دو دریا توسط حایلی از هم جدا هستند و با هم مخلوط نمی شوند. قرآن این موضوع را به عنوان یک پدیده مهم مانند هفت آسمان جو زمین و هفت لایه درون زمین و مشارق و مغارب برای حقانیت علمی آیات متشابه بیان کرده است

کشف  ذخایر عظیم آب شیرین در کف دریاها و زیر لایه رسی زمین

محققین استرالیایی در مجله علمی طبیعت  „Nature“اخیرا اعلام کرده اند که در زمین های جلو سواحل دریاها و در زیر زمین ذخایر عظیم آب شیرین وجود دارند که از دوران یخبندان زمین همچنان در زیر لایه دریا و زیر پوشش سنگ رس محفوظ مانده اند و به مرور سطح دریا آن را پوشانده است. این ذخایر آب شیرین فراوان زیر دریا و توسط یک لایه سنگ رس از آب شور دریا جدا شده است. این موضوع که در زیر اقیانوس و کناره سواحل آنها آبهای زیر زمینی یافت میشود مدت ها نظر دانشمندان را به خود جلب کرده است ولی اخیرا با تحقیقات Vincent Post von der australischen Flinders University مشخص شد که حجم  ذخایر زیر اقیانوس بسیار عظیم است که میتواند نیاز آبی ساکنان کره زمین را در سالیان دراز برطرف کند. این پدیده را دانشمندان با اصطلاح دریایی آب شیرین زیر اقیانوس نام میبرند که پدیده نوظهوری است. متن مقاله فوق به آلمانی است میتوانید با ترجمه گوگل به انگلیسی آن را مطالعه فرمایید. در زیردریای مدیترانه هم این پدیده وجود دارد.

ملوانان این پدیده که آب شیرین به صورت دریاچه های عظیم آب شیرین بر روی دریا شناور هستند را از قدیم می شناختند و منشاء آنها هم از چشمه های  زیر زمینی کف دریاها می دانستند. آب شیرین به دلیل نداشتن املاح از آب شور سبک تر است به بالای سطح دریا منتقل و آنجا جمع میشوند و بدون اینکه با آب دریا مخلوط شوند و حد فاصل این دو آب را همان لایه- pycnocline"- Zone قرارمیگیرد. این پدیده که از چشمه های آب شیرین زیر دریاها لایه های آب شیرین روی دریا ایجاد می شود نظر دانشمندان را به خود جلب کرده است. در مصب رودخانه های بزرگ مانند آمازون و رودخانه هائی که در کانادا و روسیه به اقیانوس وارد میشوند. آب شیرین ورودی و آب شور دریا جدا از هم و توسط لایه بین آنها تفکیک میشوند و منظور قرآن این آبهای شیرین نیست زیرا آنها بعد از مدتی با آب شور مخلوط میشوند.

کوه های یخی منبع عظیم آب شیرین

آب دریا معمولا بسیار شور است ولی تحت شرایطی می توانند دریاچه های آب شیرین در قطب به وجود آید. به طور مثال دریای بالتیک که بطور دائم توسط آبهای رودخانه ها تغذیه می شود که توسط گذرگاه باریکی به دریای آزاد راه دارد. اکنون محققین گزارش میدهند که منبع عظیم آب شیرین قطبی از یخ های ذوب شده و جریانات و رودخانه های پر آبی از کانادا و سیبری به اقیانوس اطلس می ریزند که سرد و کم املاح (شیرین هستند). سنگینی آب به حرارت و درصد املاح محلول در آن بستگی دارد آب شیرین و گرم سبک تر است از آب شور و سرد . Detlef Quadfasel  از مرکز علوم دریایی دانشگاه هامبورگ گزارش می دهد که "از این جهت آب گرم دریا از مناطق استوائی گرمای خود را در شمال در اتمسفر هوا رها می کردند  و آب سرد به قسمت تحتانی اقیانوس نقل انتقال داده و به سمت جنوب جریان می یابد و یک چرخش دائمی جریان آب شور و شیرین ایجاد میشود که به گردش اقیانوس اطلسی نامیده میشود. وی ادامه میدهد:

Würde nun viel Süßwasser in den Atlantik kommen, würde sich dieses wie ein Deckel auf das Meer legen und nicht absinken." Diesem Szenario zufolge fließt das Wasser dann auch nicht Richtung Tropen, und es kommt kein warmes Wasser nach. Das würde dazu führen, dass sich die Luft im Norden des Atlantiks abkühlt

اگر بدین منوال آب شیرین بیشتری به اقیانوس اطلس وارد شود، در اینصورت لایه ای از آب شیرین روی اقیانوس را فرا می گیرد و غرق نمی شود (پایین نمی رود و مخلوط نمی شود) بر اساس این سناریو آب شیرین به سمت مناطق استوائی جریان نمی یابد و پشت آن آب گرمی جایگزین نمی شود و نتیجه آن هوا در مناطق شمالی سردتر میشود

از SPIEGEL ONLINE برای مطالعه مقاله فوق به نام فوق دیتف کواد فاسل کلیک فرمایید.

آدرس مقالات را درج کرده ام که معاندین و سایت کلیسای فوق الاشاره به فارسی که واقعیت علمی حایل بین دو دریا  دو دریای شور و شیرین را غیر واقعی برای خوانندگان تشریح کرده و منکر مرج البحرین یلتقیان است و آن را به تمسخر گرفته و با توهین به قرآن واقعیت علمی را جعل کرده اطلاع حاصل نمایند. با درج موضوعات فوق می توان به اعجاز علمی قرآن ایمان آورد. کشف اخیر دریای آب شیرین زیر لایه سنگ رس و بالای آن دریای آب شور هم می تواند اشاره به بینهما برزخ لایبغیان باشد. این موارد در کره زمین فراوان است و علم امروزه آن ها را کشف کرده است .به قرآن ایمان بیاوریم و تبلیغات مغرضانه مخالفین و مغرضین و آن عده که با استناد به این تبلیغات همآهنگ وحی را رویای رسولانه نامیدند دروغ و تهمت به قرآن است باور نکنیم.

موضوعی که اخیرا برای دانشمندان روشن شده است مکانیسم و چگونگی عملکرد لایه حایل است که در قرآن به عنوان برزخ لا یبغیان نامبرده شده است و مسلما از اعجاز علمی قرآن است. سید محمد تقوی اهرمی دهم آبان 1398 ویرایش جدید تیر ماه 1399