وٱلله أخۡرجكم منۢ بطون أمهتكمۡ لا تعۡلمون شيۡـࣰا و مفهوم واقعی آن در قرآن

مقدمه نوشتار
تفسیر بسیاری از آیات متشابه در زمینه خلقت انسان منعکس کننده نظرات مفسرین صدر اسلام است و با سایر آیات خلقت انسان در قرآن مطابقت ندارد. دو مطلب چگونگی روند حیات ، خلقت انسان و قیامت درقرآن دو اصل مهم و علمی است که با تصورات ذهنی گذشتگان تفسیر می شود که با قرآن همخوانی نداشته و قرآن را در مهجوریت علمی قرار داده است. آیا تکامل انسان در رحم زن صورت گرفته یا در زمین اولیه، چرا ظلمات ثلاثه که اصلی ترین دوران تکامل جانداران و انسان است به درون رحم کشانده شده . طبیعی است که نا آگاهی علمی و نبود علوم طبیعی تصورات ذهنی را به آب مرد و رحم زن می کشاند و توجه ای هم ندارند که کلمه خلقکم و اخرکم ماضی است و اگر مربوط به حال بود باید از خارج می کند استفاده می شد. تا ما تکلیف خودمان را با برخی کلمات کلیدی در خلقت انسان روشن نکنیم نمی توانیم نظرعلمی قرآن را در باره تکامل بدانیم. این را همه می دانیم که نخستین نطفه حیات در زمین تازه متولد شده و در سنگ رس و از توده ته نشین شده درون آن خلق شده است. زمانی طولانی در تاریخچه تکامل در آب گذشت که همه جا سنگ بود و از خاک نرم تا میلیارد ها سال خبری نبود بدین جهت معنی لقد خلقنا کم من صلصال من حما مسنون - و همانا ما انسان را از گل و لای کهنه متغیر بیافریدیم درست نیست. کجای آیه به گل و لای اشاره کرده مثال فراوان است و سوالات زیادی در این زمینه به سایت ارسال و مجبورهستم در تمامی نوشتار ها اشاره ای به روند خلقت انسان در زمین اولیه داشته باشم. با دید روز به آیات متشابه نگاه کنیم همانگونه که مفسرین صدر اسلام با دید روزتفسیر کردند و ما فقط نقل کننده آن دیدگاه هستیم.

وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ قَلِيلاً مَّا تَشْكُرُونَ 
از این آیه چه می فهمیم واو ضمیر وصل دو قسمت آیه و معنی سپس می دهد از نظر زمانی رخداد بعد از پدیده ای است که آیه بیان می کند مخلوقات قسمت اول آیه اعضاء نداشتند و سپس اعضاء در آن قرار گرفت. این جمله در چند آیات متشابه خلقت انسان ودر پروسه تکامل زمان بر تکرار شده است و تکرار آن دارای هدف خاصی بوده است و برای بیان یک مطلب مهم خداوند کلمات را هدفمند در آیات چینش می کند، بعلاوه برای کشف راز آیات در هر موضوع یک آیه مستقل و یا مانند جمله فوق نازل فرموده باید در قرآن جستجو کرد و آن آیه را پیدا کرد. آیات  6تا 8 سوره انفطار مراحل تکامل انسان را به تفکیک بیان می فرماید که با جمله کلیدی بالا چند آیه مهم خلقت انسان رمز گشائ می گردد. -یا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ- الَّذي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ في‏ أَيِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَكَ – ای انسان تو را چه شده که در برابر خدای کریم این همه مغرور شده ای خدا است که تو را خلق کرد و سپس سامان داد و سپس اعضای تو را موزون ساخت و در نهایت تو را به شکلی که خواست خودش بود صورت دهی کرد. خداوند در چهار مرحله انسان را خلق و به تکامل رساند و آخرین مرحله صورکم است.
درآیات متشابه خلقت انسان جمله وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ درکشف واقعیت دوره های تکامل و زمان را برای ما بیان می فرماید. به آیه  خلقت انسان 5 سوره سجده نگاه کنیم جملهوَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ چه چیز را می خواهد به ما ئبفهماند. الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الإِنسَانِ مِن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلاَلَةٍ مِّن مَّاء مَّهِينٍ - ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ قَلِيلاً مَّا تَشْكُرُونَ-این آیه دو قسمت دارد اول مربوط می شود به موجوداتی که اعضای بدن ندارند و قسمت دوم دارای اعضای بدن می شوند یعنی دروه عدلکم در آن اعضاء قرار داده می شود جمله دوم در چند آیه تکرار می شود و هر قسمت یک انشاء خاص خود دارند. خلق سپس انشاء، بنابراین دو دوره منفک و مستقل از هم هستند و به ما نشان می دهد که دوره تکامل انسان از این دو مرحله گذشته تا به انشاء آخرین که پایان تکامل است ختم شده است. ترجمه این آیات نکات ظریفی دارد که باید به آن توجه شود. 
خداوند است که همه ملزومات را به نحو احسن خلق کرد و خلقت انسان را در سنگ رس آغاز کرد. نسله را همه مترجمین و مفسرین به انسان ارتباط می دهند در صورتیکه بر اساس قواعد عربی باید به نسلی که از شروع خلقت انسان در سنگ رس بیرون می آید ربط داد. اشاره  آیه به خلقت انسان است نه خود انسان خداوند رخداد پیدایش خلقت انسان را شرح می دهد. دلایل این نظر را از خود آیات می توانیم استخراج کنیم. اولین دلیل قسمت دوم آیه است که بیان می فرماید این نسل که از سنگ رس بیرون می آید نطفه امشاج نبتلیه است، اعضاء بدن ندارد و در دوره عدلکم خداوند برای آنها انشاء می کند بعلاوه باید در آب کم سلاله من طین با واکنش شیمیائی مونومر به پلیمر تبیدیل شود. اگر ما تکامل موجودات را بر اساس علم زیست شناسی بررسی کنیم. جانداران با مولکول زنجیره ای RNA  پایه ژنوم مولکول اعضای بدن ندارند. طبق آیات سوره انفطار دوره خلقکم و بعد از آن سواکم  است ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ – و دوره بعد عدلکم موزون ساختن اعضاء بدن جاندارن است. خلقت انسان حدود دو نیم میلیارد سال بصورت سه نوع باکتری و در آب بوده است که سیانو باکتری ها به تولید اکسیژن پرداختند و جو زمین و طبقات هفت گانه ایجاد شدند و تک سلولی تکامل یافته در جو اکسیژن و حفاظ دار خلق شد. تک سلولی ایو کاریوت بر اساس آیات دیگر همان نفس واحده است که تمامی جانوران از آن ایجاد شدند. این دلیل علمی این آیه است. حال به آیاتی که قسمت دوم آیه تکامل فوق را دارا می باشند اشاره کنیم.
قُلْ هُوَ الَّذِی أَنشَأَکُمْ وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِیلاً مَّا تَشْکُرُونَ- بگو خداوند است که شما را انشاء کرد و برای شما گوش و چشم و قلب قرار داد. اگر این آیه را با آیه 5 سوره  سجده مقایسه کنیم قسمت دوم در هر دو سری آیات مشترک است، بنابراین قسمت اول آیه همان هو الذی انشائکم است. یعنی قسمت اول دارای دوره انشاء خاص خود است و مهم ترین دوره تکامل حیات و خلقت انسان که دو و نیم میلیارد سال طول کشید. مترجمین به تفکیک این آیات توجه نمی کنند انشائکم را به قسمت دوم هم ربط می دهند. نظر گذشتگان ذهنیت آنها را در تسخیر خود در آورده و در آیات تفکر نمی کنند. حال به آیه ای که قرار دادن اعضا را یک دوره مستقل برای خودش تعریف می کند توجه فرمایید.
قُلْ أَنشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ-بگو خداوند در پروسه انشاء اعضای بدن را برای شما قرار داد. انشاء لکم. بنابراین قسمت اول آیه تکامل انشائکم است و قسمت دوم انشاء لکم و منفک از هم هستند. برای اثبات بیشتر این نظر و رد نظریه های پیشین به این آیه که قسمت دوم آیه تکامل را با خود دارد نیز توجه فرمایید.
وَاللَّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ-خداوند است که ( هنگامی که ) شما را از شکم نیای خودتان بیرون آورد (فعل ماضی است) هیچ آگاهی نداشتید و برای شما اعضاء بدن قرار داد. مفسرین و مترجمین چیزی که از شکم مادرتان بیرون آمد را نوزاد انسان می دانند. و هیچ آگاهی نداشتن را به تحصیل علم توسط انسان در آینده ربط می دهند.می نویسند نوزاد علم حصولی ندارد و بعدا که بزرگ شد عالم می شود ؟ چقدر سطح آیات متشابه را پائین آورده اند . آیا همه انسان ها به علم دسترسی پیدا می کنند. آیا نوزاد آگاهی ندارد. احساسات خود را با گریه و خنده و دست و پا زدن ابراز می کند. آگاهی فهم و شعور است و یک حشره مادر تخم خود را در محلی که احتمال وجود غذا می روی می گذارد و به امید خدا رها می کند. نوزاد که متولد می شود برنامه ریزی ادامه حیات را می داند و با استتار و فرار از دشمن ترفندهای زیرکانه به کار می بندد. این آگاهی است که موجودات قسمت اول آیه تکامل هنوز این آگاهی را خداوند به آنها عطا نکرده بود و در پروسه تکامل بعدی قرار گرفته و اعضا ء دریافت می کنند. ما تا اینجا در پروسه تکامل قرآن چهار انشاء داشتیم انشاء اول مره ( ایجاد ذرات بنیادی پایه ساختار مادی )دوم انشائکم قسمت اول آیه و انشاء لکم قسمت دوم و گرفتن اعضاء. بالاخره ینشی نشاء اخرین که ظهور انسان تکامل یافته است که آدم از نسل قبل مستخلف می شود انشاء آخرین است. آیه 6 سوره زمراز جمله آیاتی که رخداد در دوره انشائکم رخ می دهد ونه دررحم .
خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍۢ وَٰحِدَةٍۢ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلْأَنْعَٰمِ ثَمَٰنِيَةَ أَزْوَٰجٍۢ ۚ يَخْلُقُكُمْ فِى بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمْ خَلْقًۭا مِّنۢ بَعْدِ خَلْقٍۢ فِى ظُلُمَٰتٍۢ ثَلَٰثٍۢ ۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ ٱلْمُلْكُ ۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ فَأَنَّىٰ تُصْرَفُونَ
شما را از نفس واحده (که همان علقه است) خلق کردم و سپس جفت آن را از ( در) آن قرار دادم برای شما از چهارپایان هشت جفت نازل کردم ، (این چنین) شما و چارپایان در شکم نیای خود به صورت خلقی بعد از خلق و در ظلمات سه گانه خلق می شوید. توجه فرمائید خلق بعد از خلق نمی تواند در رحم باشد در رحم خلقی صورت نمی گیرد. جنین با نرم افزار ژنوم و هدایت امر خداوند که روح جاندارن است  دوره رشد خود را می گذراند. بنابراین انسان یک دوره انشائکم در زمین دارد که مهمترین دوره انشاء خلقت حیات و انسان است. آیه 32 سوره نجم می فرماید
إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى-
با استناد به آیه  قبلی خداوند می فرماید-آنان كه از گناهان بزرگ و زشت كاريها جز لغزشهاى كوچك خود دارى می ‏ورزند  پروردگارت (نسبت به آن ها) فراخ‏ آمرزش است. خداوند است که از آن دم كه شما را در زمين انشاء کرد و از همان‏ گاه كه در شكم هاى نیای خود به صورت جنین بودید به (حال) شما دانا تر است پس خودتان را پاك مشماريد او به (حال) كسى كه پرهيزگارى نموده داناتر است. اذا انشائکم من الارض 
خداوند به علم چگونگی انشاء انسان در زمین آگاه است. انشاء کردن یعنی خلق کردن و پس از آن پروراندن تا انسان شدن. آن هم در زمین و در شکم امهات بصورت جنین بودید وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ  در دوره انشائکم خداوند انسان را  انشاء کرد و دیگر انشاء در رحم موضوعیتی ندارد. وقتی انسان خلق شد و دوره های تکاملی را طی کرد باز آفرینی خلق نخستین است به این آیه نگاهی داشته باشیم- اوَلَمْ يَرَوْا كَيْفَ يُبْدِئُ اللَّهُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ
آیا نمی نگرید که خداوند چگونه حیات را خلق کرد و سپس آن را باز آفرینی می کند این عمل بر خداوند آسان است. تحولات حیات در زمان حال بر اساس الگوی خلقت که از آغاز گذاشته شده و اکنون باز آفرینی خلقت صورت می گیرد و تمامی مراحل خلقت حیات از تک سلولی اولیه تا تکامل انسان شبیه سازی می شود. یعیده باز گشت به الگوی پیشین است خلق جدیدی در کار نیست. سید محمد تقوی اهرمی 20/02/1404