علقه در قرآن و نقد دیدگاه مفسرین

مقدمه نوشتار

در سال 1394 در چند نوشتار در باره حما مسنون و صلصال و نطفه اولیه حیات و روند تکامل آن تا خلق علقه نظر قرآن را با استناد به علم زیست شناسی که رشته تخصصی من از دانشگاه دولتی آلمان است و آیات متعدد متشابه قرآن در باره خلقت انسان از علقه که همان نفس واحده است پرداختم در آن زمان دانشمندان در باره روند دقیق خلق نطفه اولیه حیات تحقیقات دقیقی انجام نداده بودند. اخیرا مقاله ای در خبرگذاری عصر ایران در باره تحقیقات دانشمندان منتشر شد تحت عنوان جد مشترک ما  لوکا دانشمندان را شوکه کرد و اسم این جد مشترک را لوکا( شبیه نفس واحده قرآن) نامیدند که همه جانداران از آن منشاء شده اند. خلاصه این مقاله خدمتتان تقدیم می شود. سپس به بحث خودمان ادامه می دهیم.
 
"عصر ایران نوشت : یک تحلیل جدید و خیره کننده می‌گوید که حیات ممکن است ۴.۲ میلیارد سال پیش روی زمین پدید آمده باشد. محققان می‌گویند یک موجود پیچیده با سیستم ایمنی اولیه، تنها چند صد میلیون سال پس از شکل‌گیری زمین زندگی می‌کرده است. یک تیم بین‌المللی از پژوهشگران بینش‌های جدیدی را در مورد اولین اکوسیستم زمین پرده‌ برداری کرده‌اند و به یک نتیجه خیره کننده رسیده‌اند. اینکه زندگی ممکن است در عرض چند صد میلیون سال پس از شکل‌ گیری سیاره زمین شروع به شکوفایی کرده باشد .به نقل از آی‌ای، این مطالعه که روز جمعه در مجله Nature Ecology & Evolution منتشر شد، بر آخرین جد مشترک جهانی ما(LUCA)، جد مشترک فرضی که تمام حیات سلولی مدرن از آن سرچشمه می‌ گیرد، تمرکز دارد .این شامل موجودات تک ‌سلولی مانند باکتری‌ها، صدف‌ها، دایناسورها و انسان می‌شود. جد مشترک جهانی ما(LUCA) قبل از اینکه به باکتری‌ها، آرکیا و یوکاریا منشعب شود، ریشه درخت زندگی در نظر گرفته می‌شود."

درخت زندگی از دید قرآن ، علم و دانشمندان صدر اسلام 

چرا در تحقیقات فوق کلمه لوکا را انتخاب کردند لوکا کارتن محبوب کودکان است. برای اینکه زود تر جا بیفتد و اذهان متوجه نظر علمی قرآن نشوند. متحجرین به خود بیایند؟ چگونگی روند پیدایش حیات در زمین اولیه از نظر قران
 لوکا مترادف است با نطفه امشاج و علقه در قرآن که از نظر قرآن این دو دو نیم میلیارد سال با هم فاصله دارند و البته دانشمندانی که این نظریه را داده اند نمی دانند که آرکیا و باکتری ها دوران جدا گانه ای با جد مشترک ما انسان دارند و قبل از جد مشترک لوکا می زیسته اند؟ در قرآن دو مرحله پیش حیات و حیات داریم. نطفه امشاج حدود چهار صد سال بعد از تولد زمین و در پوسته جامد و در بین لایه های کریستال سنگ رس خلق شد و دو نیم میلیارد سال دوره سواکم سامان دادن را طی کرد تا به نطفه کامل علقه تبدیل شد وعلقه تک سلولی یوکاریوت با هسته و غشاء کامل سلولی است که تمام جانداران از آن پا گرفتند و قرآن آن را نخستین ساختار مادی انسان یعنی بشر می داند که ملائکه به آن سجده کردند. خداوند ابتدا انواع باکتری ها ویروس ها را خلق کرد و توسط آنها مولکول پایه ژن یعنیRNA را توسعه داد و سپس علقه را خلق کرد.

سجده ملائکه به بشر، البته تحقیقات دانشمندان ناقص است و قرآن فرا تر از علم درخت زندگی را تعریف کرده است. قرآن به استناد آیات متشابه بسیار واضح خلقت انسان را بیان فرموده است. دوره تکامل در قرآن چهار دوره کلی است آیات 6 تا 8 سوره انفطار خطاب به انسان می فرماید-يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ- الَّذي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ في‏ أَيِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَكَ – ای انسان تو را چه شده که در برابر خدای کریم این همه مغرور شده ای خدا است که تو را خلق کرد و سپس سامان داد و سپس اعضای تو را موزون ساخت ( به ساختن اعضاء بدن پرداخت) و در نهایت تو را به شکلی که خواست خودش بود صورت دهی کرد. بنابراین خداوند در چهار مرحله انسان را خلق و به تکامل رساند. 
دوره خلقناکم 
طبق روش قرآن رخداد های خلقت انسان در آیات متفرقه بیان شده و ما باید با مقایسه آیات، اصل دیدگاه قرآن را کشف کنیم. این روش همان تفسیرقرآن به قرآن علامه طباطبائی است سپس به کمک علوم طبیعی زمان وقوع رخداد های خلقت انسان را بیرون می آوریم. در آیات 9 تا 12 سوره فصلت تاریخچه حیات از بدو تولد زمین تا اتمام بنای هفت طبقه جو زمین بیان شده ودر آیات دیگر رخداد ها را جدا گانه برای تثبیت نظریه خلقت انسان در قرآن  بیان فرموده. از لابلای این آیات معنی تراب، طین، طین لازب، ماء مهین، ماء دافق و قرار مکین و زمان رخ داد آن ها مشخص می شود و شبهات کاملا برطرف می شود.

دوره خلقناکم و سواکم طولانی ترین دوره تکامل حیات است که  آیه 5 سوره سجده یک دوره شروع خلقت انسان از نطفه امشاج تا خلق علقه را بیان فرموده است. دقت فرمائید سخن از خلق کردم است و علقه خون بسته در رحم نمی تواند منشاء جانداران باشد. در نرم افزار ژنوم -یتلقی المتلقیان- همه مراحل رشد برنامه ریزی شده و امر خداوند مستقیما بر آن نظارت دارد. بعلاوه نطفه علقه خود از نطفه دیگر خلق شده است. خلق کردن یک پدیده فقط یک بار رخ می دهد و بعد از پایان تکامل باز آفرینی خلق نخستین است. اشتباهی که مکررا در تفاسیر دیده می شود. تراب خاک است ولی ابتدا به صورت سنگ بوده و میلیارد ها سال باید در دوران فرسایش قرار گیرد تا خاک نرم شود که بتوان با آب گل درست کرد. خاک معمولی که حدود 80 درصد از خاک رس خالص (غیر ازشن و ماسه و ریگ) تشکیل شده خاک کشاورزی است و خاک خالص رس در سفالگری و ساختن سفال و کوزه مصرف دارد معمولا از معادن خاک رس خالص  استفاده می شود. طین همین تراب است زمانی که پوسته جامد زمین شکل می گیرد 80 در صد پوسته جامد را سنگ رس آن هم از نوع رس سه لایه ( که خداوند برای بیان نوع آن به طین لازب اشاره می کند) تشکیل می داده که خداوند می فرماید پوسته زمین ، رواسی را روی زمین قرار دادم و برکت در آن نهادم منظور برکت خاک رس است که امروزه خاک کشاورزی را تشکیل می دهد و حیات بدون آن وجود ندارد طین یا تراب  همواره به صورت سنگ بوده است و میلیارد ها سال زمان لازم داشته تا در اثر فرسایش سنگ ها با هم خاک ایجاد شود. بنابراین تراب یک کلمه کلی از خاک است که در زمین اولیه طین بوده و در حال حاضر خاک معمولی. وقتی تراب به سفال تبدیل می شود هم همان تراب است به شکل دیگر اینکه در روایات و احادیث صلصال را گل معنی می کنند از بی اطلاعی آن ها از روند شکل گرفتن زمین است البته دانشمندان صدر اسلام بر حسب نظرعلمی زمان تفسیر کردند و دانشمندان ما همان نظر کهن را تکرار می کنند. بنابراین فکر نکرده اند که وقتی زمین تشکیل شد خاکی وجود نداشته که خداوند با آب مخلوط کند و گل درست شود و بگذارد بو بگیرد و به اصطلاح ور بیاید تا با آن مجسمه آدم را بسازد این از تصورات دانشمندان صدر اسلام است که امثال ابن عباس از دانش روز کسب کردند و در تفاسیر نسل اندر نسل همین تخیلات غلط دامن گیر آیات متشابه خلقت انسان شد. طبق آیه 5 سوره سجده- 
الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الإِنسَانِ مِن طِينٍ- ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ قَلِيلا مَّا تَشْكُرُونَ-خداوند است که تمامی ملزومات لازم برای شروع خلق انسان را به طور شایسته خلق فرمود (قبل از ایجاد زمین در دو دوره در آیات9 تا 12 سوره فصلت)- سماء الدنیا و نقد ترجمه و تفسیر عرف خلاف قرآن-و خلقت انسان را در سنگ رس (یا تراب نخستین) آغاز کرد. سپس آنچه در سنگ رس به عنوان نسل بداء خلق الانسان من طین بیرون آمد که در آیه اول سوره انسان به آن اشاره می کند و آن نطفه امشاج بود نخستین هویت یا نفسی که به توان به آن انسان در حال شدن نامید. هَلْ أَتَى عَلَى الْإِنسَانِ حِينٌ مِّنَ الدَّهْرِ لَمْ يَكُن شَيْئًا مَّذْكُورًا- إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعًا بَصِيرًا- إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا- آیا در روزگار بر انسان زمانی نگذشت که چیز قابل ذکری نبود ( در حال ساخته شدن از مولکول های شیمیائی ساده ژنوم اقوات) لم یکن شیا مذکورا هنوز هویتی نداشت نفس نشده بود. ما انسان را از نطفه امشاج نبتلیه خلق کردیم سپس برایش اعضاء قرار دادیم و هدایت آن را به سوی هدف مورد نظر بر عهده گرفتیم ولی نه شاکر بودو نه ناسپاس. انسان زمانی نفس می شود که به صورت نطفه نخستین حیات با مولکول RNAساده و بی جان با یک کن فیکون امر حیات در آن قرار می گیرد بی جان به جاندار تبدیل می شود- آدم و حضرت عیسی وجه مشترک نفخ من روحی دارند-
دوره سواکم در خلقت حیات و انسان
سوا و سویته وفسوا ثم استوی در آیات متعدد تکرار شده است 
خداوند یک پدیده را خلق می کند و سپس آن را سامان می دهد خلق فسوی قدرفهدی در خلقت انسان نطفه بیرون آمده از درون لایه های سنگ رس و بر روی پوسته جامد زمین تازه متولد شده، تک سلولی غیر هوازی نخستین بدون هسته و غشاء سلولی و حامل فقط مولکول RNA با یک پیام کوتاه - من را تکثیر کن- نطفه امشاج نبتلیه (بلا سازمبتلا کننده) از نوع کوچک ترین ویروس از خانواده کرونا بود. ویروس و نقش آن در پیدایش حیات این موضوع در دوران شیوع کرونا نظر دانشمندان را جلب کرد و متوجه شدند که 7 درصدر ژنوم ویروس کرونا دربدن انسان است و ژنوم انسان این ویروس را خودی می داند و دستور اورا اجرا می کند. لایه کریستال سنگ رس به عنوان کاتالیزاتور ساخت RNAاست این نطفه دوره دوم یعنی سواکم را طی می کند تا نفس واحده نخستین نفس حیات که علقه باشد، خلق شود نطفه علقه تک سلولی یوکاریوت هوازی ( پس از بنای هفت طبقه جو زمین)به دلیل دارا بودن غشاء کامل سلولی ( قرار مکین) و هسته و کروموزوم جنسیتی زوجین الذکر و الانثی و و حامل مولکولDNA  شرایط گرفتن روح خداوند (امر خداوند) را بدست آورده و روح در آن نفخه می شود نفخت من روحی امر خداوند برای فرماندهی ژنوم جانداران بسوی هدف نهایی تکاملی  که در علقه  مستقر می گردد و خداوند آن را نخستین ساختار مادی بشر نامیده است. نفخت من روحی در چه زمان بوده است.

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الإِنسَانَ مِن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ- وَالْجَآنَّ خَلَقْنَاهُ مِن قَبْلُ مِن نَّارِ السَّمُومِ- وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلاَئِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِّن صَلْصَالٍ مِّنْ حَمَإٍ مَّسْنُونٍ- فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِينَ-در حقیقت ما انسان را در سنگ رس و از رسوب سیاه حما مسنون خلق کردیم و جان ( پیوند اتمی و مولکولی فوتون و الکترون )را قبل از آن در نار سموم (جهنم سقر قبل از انبساط کیهان) خلق کردیم. چرا خداوند اشاره به جان کرده آن هم هنگام خلق انسان در حال شدن که به صورت نطفه اولیه حیات از رسوب سیاه و در سنگ رس بیرون می آید، وقتی به عمق مفهوم آیه نگاه کنیم به این نتیجه می رسیم که بدون جان امکان خلق انسان نبوده است و جان الکترون است که پیوند های اتمی و مولکولی را ایجاد می کند. هنگامی که خداوند به ملائکه فرمود من می خواهم بشری را از حما مسنون و در سنگ رس خلق کنم وقتی آن را درسنگ رس خلقکردم و سامان دادم و روح خودم (امر خداوند) را در آن نفخه کردم به آن سجده کنید. آیات زیر اشاره به دوره خلقکم و سواکم است.

خَلَقَ اْلأِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ كَالْفَخّارِ- وَ مِنْ آياتِهِ أَنْ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرابٍ- وَبَدَأَ خَلْقَ الاْنْسانِ مِنْ طِيْنٍ- وَلَقَدْ خَلَقْنَا اْلأنْسانَ مِنْ سُلالَةٍ مِنْ طِيْنٍ- اِنّا خَلَقْناهُمْ مِنْ طِين لازِب-وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الإِنْسانَ مِنْ صَلْصال مِنْ حَمَإ مَسْنُون-صلصال رس مذاب و گداخته در پوسته جامد زمین که پس از سرد شدن شبیه سفال می شود. صلصال کالفخار یا کریستال رس، مانند سفال سخت تشبیه برای نوع سنگ لایه ای. سنگ های رس چندین نوع هستند تنها رس سه لایه که توان جذب آب را در بین لایه ای خود دارد و طین لازب هم اشاره به نوع آن است. در نخستین سوره قرآن که به پیامبر اسلام نازل شد سوره علق است. اقراء باسم ربک الذی خلق- خلق الانسان من علق،  بنابراین علقه خون بسته در رحم نیست ، این تصورات دانشمندان صدر اسلام است و نظرات خود را بر اساس دانش آن زمان بیان کردند ولی دانشمندان کنونی سعی نمی کنند آیات را با دانش روز تطبیق و نظرات و تصورت ذهنی مقدس تر از آیات متشابه قرآن شده است و قرآن در مهجوریت علمی قرار گرفته است.

 ایَحْسَبُ الْإِنسَانُ أَن یُتْرَکَ سُدًى أَلَمْ یَکُ نُطْفَةً مِّن مَّنِیٍّ یُمْنَى ثُمَّ کَانَ عَلَقَةً فَخَلَقَ فَسَوَّى فَجَعَلَ مِنْهُ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَالْأُنثَى-أَلَيْسَ ذلِكَ بِقادِرٍ عَلى‌ أَنْ يُحْيِيَ الْمَوْتى‌- آیا انسان گمان می کند بی هدف رها می شود، آیا او نطفه تقدیری نبود که مقدر می شود (نطفه برنامه ریزی شده نبود که به بار می نشیند) و سپس به صورت علقه خلق می شود و طبق برنامه پرداخته می شود. فَإِذَا سَوَّيْتُه در آیه خطاب به ملائکه دراین مرحله است فسوی و علقه مرحله بسیار مهم و سر نوشت ساز در خلقت انسان است که پس از آن ملائکه در خدمت آن قرارمی گیرند و سجده می کنند چرا؟
أَلَمْ نَخْلُقكُّم مِّن مَّاء مَّهِينٍ فَجَعَلْنَاهُ فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ إِلَى قَدَرٍ مَّعْلُومٍ- فَقَدَرْنَا فَنِعْمَ الْقَادِرُونَ آیا شما را در آب کم خلق نکردیم ( در آب کم برای تشکیل پلی مر از مولکول های ساده اقوات آب معمولی است وآب  به صورت بخار بوده)و تا زمان معینی سپری شد، سپس (نطفه بیرون آمده در آب کم و حما مسنون به استناد سایر آیات) فجعلناه  سپس آن را در حفاظ  محکم و استوار قرارمکین مستقر نکردیم-مرسلات- خلق علقه برای خداوند از اهمیت والائی برخوردار بوده است که به ملائکه دستور می فرماید می خواهم نخستین ساختار بشر را خلق کنم هر گاه خلق کردم به آن سجده کنید در اختیار ساختار او قرار گیرید لطفا در آیه تفکر و تعقل کنید. آیه 71 سوره ص-

إِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَائِكَةِ إِنِّي خَالِقٌ بَشَرًا مِنْ طِينٍ - فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ – بنابراین چیزی که از طین بیرون می آید به استناد آیه زیر نطفه است- وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ- ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ- و به درستی و یا در حقیت ما انسان را از رسوب در سنگ رس (من صلصال من حما مسنون) خلق کردیم و نطفه (بیرون آمده از طین) را در پوشش و یا غشاء محکم و استوار قرار دادیم. مفسرین نطفه بیرون آمده از سنگ رس را بر اساس نظر گذشتگان صدر اسلام را آب مرد گرفته اند و قرار مکین هم رحم زن معنی کرده اند که از نظر عقلی آیه چنین مفهومی ندارد. آیا این دو آیه ارتباطی به هم ندارند ؟ یا رخدادی بلافاصله بعد از شروع خلقت انسان در صلصال است که منجر به خلق اولین نطفه حیات می شود. آیه إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطفَةٍ أَمْشَاجٍ نَبْتَلِیهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِیعًا بَصِیرًا را با آیات 7 تا 9 سوره سجده مقایسه فرمایید. ترجمه آیه فوق خداوند به ملائکه فرمود من می خواهم بشری را در سنگ رس خلق کنم وقتی آن (نطفه امشاج) را خلق و سویته (یا سامان دادن) کردم و امر (روح من امر ربی)خودم را در آن قرار دادم تسلیم ساختار آن شوید. بشری این جا علقه است که دوره خلقکم و سواکم را از نطفه امشاج طی می کند و تمام جانداران بعد از علقه که همان نفس واحده است در قرآن بشر نامیده شده که در پروسه تکامل به انسان هوشمند تبدیل می شوند. تمامی جاندارانی که بعد از نفس واحده خلق شدند منشاء علقه دارند و قبل از آن باکتری ها ،ویروس، سیان باکتری ها مستقل خلق شدند و امروزه در خدمت حیات زمین در مستودع هستند. علقه و استقرار نفخ من روحی و ملائکه در آن-
آیات 12 تا 14سوره مومنون را که متاسفانه همه مفسرین برده اند در رحم وتحولات جنین نامیده اند و برخی دانشمندان بی اطلاع از تاریخچه زمین شناسی و آیات متشابه خلقت انسان در قرآن افتخار می کنند که این آیه رشد جنین را شرح می دهد و مطابق علم جنین شناسی است که کاملا نادرست است با هم آیات را مرور کنیم.

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَةٍ مِّن طِينٍ- ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فِي قَرَارٍ مَّكِينٍ- ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ-در واقع ما انسان را از رسوب ته نشین شده در لایه کریستال رس آفریدم وسپس نطفه بیرون آمده از سنگ رس را در غشاء استوار سلولی قرار مکین قرار دادم و سپس آن نطفه را به علقه خلق کردیم و علقه را (در دوره سامان دادن و عدلکم)به غضروف خلق کردیم( غضروفیان) وسپس غضروف را به استخوان خلق کردیم و روی آن را ماهیچه پوشاندیم،سپس خلق آخر را از آن انشاء کردیم-خلق آخر از آخرین پدیده تکامل انشاء شد و انشاء بار آوردن بر اساس برنامه تدوین شده در طبیعت است و نه دررحم زن   فتبارک الله احسن الخالقین. سید محمد تقوی اهرمی 6/01/1404