آگاهی، هوش، یا رفتار‌های پیچیده اجتماعی (مانند اخلاق یا زبان) چگونه از نظر قرآن پدید آمده‌اند

مقدمه نوشتار
آگاهی چیست ابتدا باید موجود زنده آگاهی داشته باشد تا بتواند در محیط اطراف به تنهائی زنده بماند. آگاهی هیچ ربطی به دانائی ندارد تکامل موجودات از بداء الخلق من طین که نخستین اقدام خداوند در زمین برای آغاز خلق انسان است با شکل گرفتن ساختار مادی انسان شروع شد. آغاز خلقت یعنی چه، یعنی نطفه نخستین حیات که بتواند در پروسه تکامل سامان داده شود و امر خداوند را گرفته و مطابق نرم افزار ژنوم که با امر هدایت می شود چهار مرحله خلقکم، فسواکم، عدلکم و صورکم را طی کرده وبه صورت آخرین خلق انشانا خلق آخر آدم از نسل قبل از خود انتخاب و جانشین آن ها شود.( 7 سوره انفطار )-صورکم واحسن صورکم و راز نهفته در آن این نظر تکاملی قرآن است. پس سوالی که برای دانشمندان زیست شناسی همیشه وجود داشته تحولات آگاهی در جانداران از چه موقع بوده است. در قرآن بسیار زیبا و پر مفهوم تحولات اخلاقیات و منشاء شروع آن را در چند آیه بیان فرموده و از لابلای آیات می توان به زمان این تحولات پی برد که متاسفانه مفسرین قرآن از حقیقت مفاهیم آیات کاملا پرت افتاده و لطمات بسیاری به وجهه علمی بودن آیات مربوطه وارد می کنند. تمامی مترجمین با تصورات ذهنی باقی مانده از گذشتگان وارد مطالعه قرآن می شوند و تاویل منطبق با تصورات ذهنی خود ارائه می دهند و به فکر آنان خطور نمی کند که این تصورات را از صدر اسلام گرفته اند که علمی جز فلسفه و عرفان وجود نداشت و باید دیدگاه مفسرین بازنگری شود و مانند مسلمانان صدر اسلام که آیات را مطابق علم روز تاویل کردند عمل کنیم و ما نسل به نسل تصورات ذهنی درباره آیات متشابه را منتقل و چیزی نو و جدیدی به آن اضافه نکرده ایم. با هم به بررسی و جستجوی آیات مربوطه می پردازیم تا بدانیم آیات متشابه ای که نازل شده و مفاهیمی که نوشته می شود و به خدا نسبت می دهند چقدر فاصله دارد.

ساختار مادی و معنوی جانداران

تکامل ساختار مادی جانداران از زمان تکامل شیمیائی در درون زمین اولیه آغاز شد و اقوات مولکول های ساده تشکیل دهنده ژنوم جاندارن آجر بنای ساختار مادی جانداران درحیات زمین است. قرآن در سوره فصلت آیه 9 و 10 راز علمی مهمی را بیان می کند که هنوز دانشمندان از آن اطلاع ندارند. طبق نظر قرآن جایگاه رخداد تشکیل منظومه شمسی بر اساس آیه فلا اقسم بمواقع النجوم ( جایگاه ستاره ها از اهمیت خاصی نزد خداوند برخور دار است که به عنوان یک پدیده خارق العاده در جهان مادی به آن قسم یاد می کند این بدین معنی است که این جایگاه را خداوند در اختیار ستارگان قرار می دهد و در آیه 7 سوره هود می فرماید بعد از خلق کیهان بر عرش (مدیریت ) آن می پردازد و با امر خود ستارگان را به تسخیر خود در می آورد. بنابراین جایگاه هر ستاره نیروی مکنده ای فوق العاده قوی می خواهد که خداوند از احدیت و صمدیت خود عطا می کند. ذرات غبار کیهانی در فاصله های میلیون کیلومتر اطراف  را به خود جلب و فشرده سازی می کند و با نیروی عظیمی همه ذرات را به چرخش در آورده و حرارت بالا می رود وهسته مرکزی توده ابر خورشیدی ایجاد و سرعت چرخش شدت می گیرد و تکه هائی زیاد از توده مرکزی ابر خورشیدی به بیرون پرتاب می شوند که یکی آز آن ها زمین است والارض و ما طحاها قسم به زمین و چگونگی از مرکزیتی به بیرون پرتاب شدنش ( تفسیر طالقانی سوره شمس معنی طحاها). درآیه 9 آن سوره می فرماید زمین را در دو دوره خلق کردم دو دوره تکامل اتمی و تکامل شیمیائی  و در آیه بعد می فرماید بر روی زمین رواسی (پوسته جامد) را قرار دادم و در پوسته جامد برکت سنگ سه لایه رس را قرار دادم و اقوات مولکول های ساده نخستین تشکیل دهنده آجر بنای ساختار مادی جانداران- مولکول های ساده ساختار شیمیائی RNA-را در چهار دوره برنامه ریزی کردم. در زمین در حال سرد شدن و اواخر دوره تکامل شیمیائی و قرار گرفتن پوسته جامد روی شرایط خاصی به وجود می آید ودر نتیجه مولکول آب نخستین مولکول آلی حیات، آمونیاک، متان وکربوهیدرات های مختلف فسفید و سولفید ها کریستال رس سه لایه طین لازب ایجاد می شوند و گاز هیدروژن و بخار آب به مقدار زیا د مدیریت تشکیل مولکول های حیات به اذن خداوند برعهده دارد. بخار آب مولکول های ساده حیات را به درون لایه های کریستال سنگ رس منتقل و در آنجا مولکول ها مونومر ها به پلی مرها تبدیل و در دل سنگ رس رسوب می کند. و مولکول RNA بی جان با امر خداوند با کن فیکون به جاندار تبدیل می گردد. نطفه بیرون آمده از سنگ رس نطفه امشاج نبتلیه یک ویروس ساده حامل مولکول RNA تنها از یک ژن تشکیل شده از تمامی مولکول های ساده مورد نیاز ژنوم کامل جانداران. این نطفه با خاصیت مبتلا کنندگی به طور مدام با یکدگر ممزوج شده و مولکول طولانی تر ژن ار.ان.آ را ایجاد کردند. نطفه امشاج در پروسه خلقکم و فسواکم به سه گروه باکتری های بی هوازی و هسته سلولی، باکتری های بی هوازی فتو سنتز و سیانو باکتری های تولید کننده اکسیژن در مدت  دو میلیارد سال به نطفه علقه نفس واحده سرمنشاء کلیه جانداران حیات زمین تبدیل می شود. هر سه گروه باکتری ها نخستین اجداد باستانی جاندارن درزمین بدون جو  و تاریک و دودی بودند که که مرحله خلقناکم و فسواکم را طی  کردند.  با مقایسه آیات 5 تا 7  سوره سجده و 78 سوره نحل می توانیم حدس بزنیم که آگاهی هنوز در جانداران قرار نگرفته بود. در حقیقت آگاهی با قرار گرفتن اعضاء در بدن شروع به تکامل می کند.
الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسَانِ مِنْ طِينٍ - ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ مَاءٍ مَهِينٍ - ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ- این آیه سه مرحله از چهار مراحل تکاملی قرآن را بیان فرموده خلقکم، فسواکم و عدلکم و مرحله عدلکم قرار گرفتن اعضای بدن قسمت سوم آیات است وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَا تَشْكُرُونَ. حال به آیه 78 سوره نحل مراجعه کنیم- 
 وَ اللَّهُ أَخْرَجَكُمْ مِنْ بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ لا تَعْلَمُونَ شَيْئاً وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ. خداوند شما را در حالی که آگاهی نداشتید از شکم نیای کهن شما بیرون آورد و سپس برای شما اعضاء گوش، بینائی و قلب  قرار داد. زمانی که شما از شکم نیای مادری بیرون می آمدید لا تعلمون شیی هیچ نمی دانستید و بعد از آن در پروسه تکامل برای شما اعضاء قرار دادیم و آگاهی هم پیدا کردید، مفسرین می نویسند که اخرجکم من بطون امهاتکم همین نوزاد انسان است که از شکم مادر زائیده می شود. می گویند نوزاد در بدو تولد آگاهی ندارد و باید بیاموزد و دانا شود. در تعریف لا تعلمون شیی معنی هیچ نمی دانستید یعنی آگاهی نداشتید را به قسمت دوم آیه ربط نمی دهند. نوزاد که متولد می شود تمامی اعضاء بدن دارد و آگاهی هم دارد. دنباله آیه می فرمایند وجعل لکم السمع و الابصار و الافئده بعد از بیرون آمدن از بطون امهاتکم ( نیای کهن خود) است یعنی اعضاء را بعد دریافت کردید.
قُلْ هُوَالَّذِی أَنشَأَکُمْ وَجَعَلَ لَکُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِیلاً مَّا تَشْکُرُونَ. دوره خلق نطفه و سویته تا نفخت من روحی مساوی است با قل هو الذی انشاءکم قبل از قرار گرفتن اعضاء بیان شده است. دوره شروع آگاهی در جانداران زمانی است که خداوند اعضاء را در پروسه تکامل در نطفه علقه قرار می دهد. قسمت دوم قرار دادن اعضاء هم مانند قسمت اول انشاء دارد. زمان باید در پروسه تکامل و تحت برنامه ریزی مدون سپری گردد تا پایان انشاء- قُلْ أَنشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا مَّا تَشْكُرُونَ- بگو اعضای بدن را برای شما انشاء کردیم. انشاء خلق نیست انشاء دوره تکمیل شدن اعضاء در زمان طولانی پس از خلق علقه است. در آیه دقت و تفکر فرمائید. چقدر خداوند دقیق و حساب شده همه چیز را بیان می فرماید. 
إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنشَأَكُم مِّنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى-خداوند مغفرت او گسترده است و او به شما از زمانی که در زمین در حال انشاء بودید و دوره تکامل را می گذراندید و در شکم های امهات خود جنین بیش نبودید از اوضاع شما آگاه بود خودتان را پاک و بی گناه نشمرید خدا به شما اعلم تر است که کی متقی تراست. خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍۢ وَٰحِدَةٍۢ ثُمَّ جَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَأَنزَلَ لَكُم مِّنَ ٱلْأَنْعَٰمِ ثَمَٰنِيَةَ أَزْوَٰجٍۢ ۚ يَخْلُقُكُمْ فِى بُطُونِ أُمَّهَٰتِكُمْ خَلْقًۭا مِّنۢ بَعْدِ خَلْقٍۢ فِى ظُلُمَٰتٍۢ ثَلَٰثٍۢ ۚ ذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمْ لَهُ ٱلْمُلْكُ ۖ لَآ إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ فَأَنَّىٰ تُصْرَفُونَ- شما از نفس واحده خلق کردم و سپس جفت آن را در آن قرار دادم برای شما از چهارپایان هشت جفت نازل کردم ، این چنین شما و چارپایان در شکم نیای خود به صورت خلقی بعد از خلق و در ظلمات سه گانه خلق می شوید. نفس واحده اولین تک سلولی تکامل یافته هوازی، دارای غشاء هسته ای و سلولی قرار مکین، تکامل یافته از نطفه امشاج نبتلیه است - نفس واحده علقه است که پس از سپری کردن دو دوره خلقکم و سواکم ژنوم کامل و کروموزوم جنسیتی زوجین الذکر و الانثی و روح خدا( امر خداوند) را دریافت می کند و امر در نرم افزار ژنوم فرماندهی آن را برعهده دارد و تمامی نفوس جانداران اعم از گیاهی و جانوری از آن منشعب شدند و آن سلول بعد از سه دوره تاریکی ظلمات ثلاثه وقبل از بنای هفت طبقه جو زمین انواع ویروس و باکتری ها خلق شدند و خلقا من بعد خلق- انواع ویروس ها و باکتری ها و نماند ها در این دوره خلق شدند مخلقه شدند خلق کامل و تاکنون برای نقش بازی کردن در حیات زمین به همان شکل باقی ماندند. یک شاخه از سیانو باکتری ها که غیر مخلقه بودند به راه خلق کامل در پروسه تکامل هدایت شدند. 
آگاهی در فرآیند تکامل در جانداران از یک جا آغاز شد و به روند تکاملی خود ادامه داد تا به آدم اولین انسان تکامل یافته از نسل قبل از خود رسید و ملائکه نیرو هائی که این آگاهی را به مرتبه جهش تکاملی رساندند در اولین انسان هوشمند به امر خداوند استقرار یافتند و آگاهی با قدرت بیان علمه البیان، قدرت خواندن، علم القراء آن و نوشتن، اقرا بسم ربک الذی خلق خلق الانسان من علق اقراء و ربک الاکرم الذی علم بالقلم و علم الانسان ما لا یعلم. آگاهی در انسان با دانائی به مرحله تکامل خود رسید علم الانسان ما لا یعلم و آدم شروع کرد به نام گذاری اسماء با هدایت خداوند متعال سنگ بنای فرهنگ و زبان بنا بر اصول برنامه ریزی شده در ژنوم گذارده شد. آدم زود تر از سایر هم نوعان با جهش تکاملی، توسط خداوند بر گزیده شد. تمامی اسماء را به او یاد داد در نهاد او گذاشت تا رشد کند و شکوفه دهد لیس الانسان ما سعی. خلقت ساختار مادی انسان از حما مسنون و صلصال آغاز شد لقد خلقنا الانسان من صلصال کالفخار ما ساختار مادی انسان را در کریستال سنگ رس و از رسوب حما مسنون خلق کردم. ساختار مادی با مولکول های شیمیائی اقوات شروع و به نطفه امشاج ختم شد. هم زمان ساختار معنوی یا اخلاقیات هم  در نخستین ژن، مولکول RNA پایه گذاری می شود تا در علقه نفس واحده و در دوره عدلکم به ثمر رسد. 
چگونگی ایجاد پایه ساختار اخلاقیات

وَالسَّمَاء وَالطَّارِقِ- وَمَا أَدْرَاكَ مَا الطَّارِقُ- النَّجْمُ الثَّاقِبُ- إِن كُلُّ نَفْسٍ لَّمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ- قسم به سماء (جو زمین) و تاریکی شب مانند آن تو چه دانی طارق چیست تاریکی است که نور ستاره در آن نفوذ می کند. نور ستاره در شب نفوذ پذیر است و خود را عیان می سازد. سخن از تاریکی است در سماء زمین چرا سماء زمین ،زیرا آیات بعد می خواهد موضوعی که به این تاریکی وابسته است را بیان فرماید. إِن كُلُّ نَفْسٍ لَّمَّا عَلَيْهَا حَافِظٌ. بدرستیکه برای تمامی نفس ها حفاظی قرار داده ایم. تا اینجا آن تاریکی که خداوند به آن قسم یاد می کند برای این حفاظ حیات است و خلقت اولیه انسان هم در این حفاظ اتفاق افتاده است. حال این مطالب را که فرمود نتیجه را بیان می فرماید-
فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ مِمَّ خُلِقَ-خُلِقَ مِن مَّاء دَافِقٍ- يَخْرُجُ مِن بَيْنِ الصُّلْبِ وَالتَّرَائِبِ- إِنَّهُ عَلَى رَجْعِهِ لَقَادِرٌ -پس انسان بنگرد که اخلاقیات او چگونه ایجاد شد. خلق با  خُلِقَ فرق دارد اولی ساختار مادی و دومی ساختار معنوی است حال این سوال پیش می آید که آیه ابتدا با فعل ماضی شروع شده و سپس یخرج بیرون می آید، مضارع است. فعل مضارع در گذشته هم داریم. که اغلب در بیان وقایع و رخداد ها از آن استفاده می شود. مانند نطفه منی یمنی نطفه تقدیری بود که مقدر می شود. همان زمان که مولکول های مونومر از اقوات با برنامه ریزی مدون ساخته شدند در جسم سخت صلصال و جسم نرم حما مسنون پایه اخلاقیات در ژن نخستین قرار داده شده. خُلِقَ مِن مَّاء دَافِقٍ-ایجاد اخلاقیات در آ ب کم ماء مهین و یا آبی که از پیوستن مولکول های مونومربه بیرون می جهیدند و  از محیط واکنش دور می شدند تا زنجیره پلی مرRNA انجام شود که مهمترین بخش خلقت انسان از مولکول های شیمیائی است بعد از انجام پلی مریزه شدن مولکول نخستین حیات ابتدا امرخداوند با یک کن فیکون در حیات مستقر می شود و سپس نطفه امشاج نبتلیه وارد پروسه حیات می گردد.

بنابراین آگاهی همزمان با خلق ساختار مادی ساختار اخلاقیات هم پایه گذاری می شود و بعد تبدیل نطفه امشاج به نطفه علقه یا نفس واحده سر منشاء جانداران در حیات زمین بعد از دو ونیم میلیارد سال و پس از بنای هفت طبقه جو زمین آگاهی تحت عنوان فجورها و تقوا ها در علقه مستقر می گردد، در حقیقت شروع به کار می کند. در آیات ابتدای سوره شمس زمان استقرار فجور و تقوا را در نفسی که دوره سامان دادن را گذرانده که همان علقه یا نفس واحده است بیان فرموده- وَالشَّمْسِ وَ ضُحَاهَا - وَ الْقَمَرِإِذَا تَلَاهَا- وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا- وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَاهَا - وَالسَّمَاء وَمَا بَنَاهَا - وَالْأَرْضِ وَمَا طَحَاهَا –وَ نفْسٍ وَ مَاسَوَّاهَا – فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا و تَقْوَاهَا-قسم به خورشید و نور افشانی آن و قسم به ماه که از نور خورشید تبعیت می کند و قسم به روز که این نور افشانی را آشکار می کند و قسم به شب که آن را می پوشاند و قسم به جو زمین که آن را بنا کرد و قسم به زمین و چگونگی پرتاب شدن آن به بیرون و قسم به نفس که آن را سامان داد پس فجور و تقوا را در آن الهام کرد.
با توجه به آیات فوق و تحلیل علمی آن ها به این نتیجه می رسیم که خورشید خلق می شود و به نور افشانی می رسد، ابتدا نور خورشید در زمان طولانی بعد از خلق به دلیل دخانی و تاریک بودن جو یک پارچه و بر خورد شهاب سنگ ها و فعالیت آتش فشان ها و ابر های تیره به زمین نمی رسید و شب و روز ماهیت روشن و تاریک بودن را نداشتند ، همان طور که در آیات 27 تا 32 سوره نازعات اشاره شده وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا شب زمین را تاریک و روزش را روشن نمود و این رخداد بعد از پیدایش هفت جو زمین و آرام و شفاف شدن آن به وقوع می پیوندد و دقیقا مطابق علم زمین شناسی بیان شده و بعد از ایجاد هفت طبقه جو زمین اولین تک سلولی تکامل یافته از سیانو باکتری ها با ژنوم دی.ان.ای ایوکاریوت ها خلق می شوند. این نطفه تکامل یافته همان نفس واحده است که در آن پایه بعد معنوی یعنی فجور ها و تقوا ها در ژنوم کامل دی.ان.ای الهام می گردد. فالهمها فجور ها و تقوا ها و راز علمی نهفته در آن
بنابراین طبق آیات اول سوره شمس مدار زمین تثبیت می شود و شب و روز ماهیت روشنائی و تاریکی خود را باز می یابند و نور ماه از روی زمین که جو آن پس از دو و نیم میلیارد سال شفاف می شود و همه این ها در زمینی تحقق می یابد که خداوند به چگونگی جدا شدن آن از مرکزیتی قسم یاد می کند والارض وما طحاها، این جدا شدن از خورشید هنوز برای علم نا شناخته است. پس از خلق علقه تکثیر پذیری با انتقال خصیصه های فردی وتوسط کروموزوم جنسیتی زوجین الکذ و الانثی و تحت هدایت امر خداوند که در رخداد نفخت من روحی در علقه مسقر شده صورت مییر و آگاهی تکامل خود را آغاز می کند. سید محمد تقوی اهرمی 18/01/1404