انشاء کم من الارض در کدام مرحله تکامل انسان در قرآن است

مقدمه نوشتار
خلق و انشاء دو کلمه وابسته به هم در خلقت حیات در زمین است. خلق ایجاد یک پدیده فقط برای یک باراز مواد اولیه صورت می گیرد و پس از خلق انشاء آن است تا خلق بعد خلق فسوی قدر فهدی خداوند خلق می کند و سپس سامان می دهد قَالَ رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى - الَّذِي خَلَقَ فَسوَّي‏- وَ الَّذِي قَدَّرَ فَهَدَي گفت خدای من است که جهان مادی (کل شیی) را خلق کرد و سپس به هدایت آن پرداخت و او است که خلق و سپس سامان یا انشاء می کند و او است که برنامه ریزی می کند و بسوی هدف خلق بعد هدایت می کند و فسوی در حقیقت همان انشاء است. بنابراین بر خلاف نظر مفسرین انشاء به هیچ عنوان با استناد به آیات قرآن معنی ایجاد نمی دهد هر خلقی انشاء مربوط به خود دارد، همان طور که در نوشتار های قبلی اشاره کردم کلید واژه روند زمانی تکامل حیات و درون آن انسان آیات 6 تا 8 سوره انفطار خطاب به انسان است که می فرماید- يَا أَيُّهَا الْإِنْسَانُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ الْكَرِيمِ- الَّذي خَلَقَكَ فَسَوَّاكَ فَعَدَلَكَ في‏ أَيِّ صُورَةٍ ما شاءَ رَكَّبَكَ – ای انسان تو را چه شده که در برابر خدای کریم این همه مغرور شده این خدا است که تو را خلق کرد و سپس سامان داد و سپس اعضای تو را موزون و در نهایت تو را به شکلی که خواست خودش بود صورت دهی کرد. بنابراین خداوند در چهار مرحله انسان را خلق و به تکامل رساند. انشاء در پروسه تکامل قرآن در چندین مرحله تا پایان تکامل و ظهور آدم صورت می گیرد.
خداوند کیها ن را آفرید و هدف از آفرینش کیهان ایجاد آب بود-عرشه علی الماء- زیرا برنامه و مدیریت او بر ایجاد حیات قرار داشت تا آن را در زمین خلق کند-من الماء کل شیی حی- حیات در آب شکل گرفت از آب درست نیست بدن موجودات زنده واکنش های شیمیائی هستند درون آب -این انشاء اول تکامل قرآن است. قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ هُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ – بگو (در قیامت) زنده می کند خدا است که برای نخستین بار شما را انشاء کرد و این انشاء اول مره با فطرکم اول مره در ارتباط است. وقتی دوره قبل از انبساط کیهان که در آن ذرات وجودی ساختار کیهان و انسان ایجاد شدند فطربه فارسی انبساط  صورت می گیرد و ذرات بنیادی در دل نوترون ها و پروتون ها قرار می گیرند و ماده خلق می شود و با خلق ماده بلا فاصله انشاء اول مره شروع می شود وانشاء سوا است که در بسیاری از آیات به صورت فسوا، سویته ثم استوی آمده و انشاء اول مره همان -الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ است تا بداء خلق الانسان من طین در زمین اولیه ادامه داشته است  و شروع خلق و انشاء حیات در زمین است که به آن می پردازم. در این نوشتار انشاء های مهم را در سرنوشت خلقت انسان بررسی می کنیم.

مراحل مختلف انشاء در قرآن

آیات 6 تا 8 سوره انفطارو آیات الَّذِي خَلَقَ فَسوَّي‏- وَ الَّذِي قَدَّرَ فَهَدَي در این ارتباط به ما کمک می کند، بسیاری آیات رمز گشایش مفاهیم کلمات مهم را در خود دارند باید آیات در باره یک مطلب در خلقت را بررسی و مقایسه کنیم. بنابراین هر خلقی یک سوی یا انشاء و یک برنامه ریزی مدون دارد. قدر با فتحه ق و سکون دال یعنی اندازه و قدر با فتحه ق و تشدید دال یعنی برنامه(قضا و قدر)  حال مهمترین انشاء در خلقت حیات انشاءکم من الارض است. خداوند ابتدا ژنوم جانداران را در پروسه زمان بردو و نیم میلیارد سال در نخستین انشاء خلق می کند تا جانداران دارای یک نرم افزار و یک هدایت کننده که روح امر خدا است در درون خود داشته باشند و به روش تکثیر پذیری زوجین الذکر و الانثی (کروموزوم جنسیتی) ادامه تکامل دهند. الَّذِي قَدَّرَ فَهَدَي  خداوند است که برنامه ریزی کرده و به هدف تعیین شده هدایت می کند.
خداوند در زمین اولیه و  در دل سنگ رس ترکیبات شیمیایی مورد نیاز مولکول اولیه حیات RNA را به صورت ترکیبات ساده در چهار دوره اقوات در زمین در حال سرد شدن از حالت مذاب و گداخته و بین لایه های کریستال سنگ رس  خلق کرد و مولکول های ساده ساخته شده را از رسوب ته نشین شده در آب کم ماء مهین (برای پلی مریزه کردن و خلق مولکول اولیه حیات RNA و تبدیل آن به جاندار) به صورت نخستین نطفه حیات نطفه امشاج نبتلیه بیرون آورد و آن نطفه را با  برنامه ریزی انشاء کرد تا علقه خلق شد و علقه با ژنوم کامل دی.ان.ای جنسیت نر و ماده، زوجین الذکر و الانثی و روح خدا که امر او است را دریافت کرد. علقه نفس واحده و سر منشاء تمامی جانداران است خون بسته در رحم اشتباه فاحش است باید اصلاح شود. تا اینجا انشاء دوم است، موضوع این نوشتار و سپس در انشاء سوم اعضای بدن ایجاد می شود  و در پایان تکامل صورت دهی که خلق و انشاء آخراست- ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا آخَرَ- خداوند آدم را در پروسه تکامل بیرون آورد.

تکامل قرآن تمام  دوره های زمین شناسی را در بر می گیرد. تحول و تطور گونه ها یک اصل در تکامل قرآن است. در آیه 77 سوره یاسین می فرماید- أَ وَلَمْ يَرَالْإِنْسانُ أَنَّا خَلَقْناهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ-آیا انسان نمی نگرید که ما او را از نطفه (همان نطفه نخستین است که از دل سنگ رس بیرون آمد و در پروسه سویته قرار گرفت این نطفه بر خلاف نظر رایج آب مرد نیست) خلق کردیم و این چنین ستیزه جویی آشکار شد. باید توجه داشت پس از پایان تکامل حیات با ظهور آدم دیگر خلقی صورت نمی گیرد. در آیه61سوره هود می فرماید- وَ إِلى‌ ثَمُودَ أَخاهُمْ صالِحاً قالَ يا قَوْمِ اعْبُدُوا اللَّهَ ما لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرُهُ هُوَ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ اسْتَعْمَرَكُمْ فِيها فَاسْتَغْفِرُوهُ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ إِنَّ رَبِّي قَرِيبٌ مُجِيبٌ- و به سوى قوم ثمود، برادرشان صالح (را فرستاديم) او گفت: اى قوم من! خداى يگانه را بپرستيد كه جز او معبود ديگرى براى شما نيست. اوست كه شما را در زمين انشاء کرد و سکونت داد تا به آبادی آن بپردازید، پس از او آمرزش بخواهيد، سپس به سوى او بازمی گرديد، همانا پروردگار من نزديك و اجابت كننده است. این انشاء مطابق دوره های چهار گانه قرآن در چه زمانی است.

انشائکم من الارض شما را در زمین انشاء کردیم 

مهمترین آیه حیات که به سه دوره تکامل قرآن اشاره کرده است آیات5و6 سوره سجده است.- الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الإِنسَانِ مِن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلاَلَةٍ مِّن مَّاء مَّهِينٍ - ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِيهِ مِن رُّوحِهِ وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالأَبْصَارَ وَالأَفْئِدَةَ قَلِيلاً مَّا تَشْكُرُونَ-خداوند است که تمامی ملزومات لازم برای خلق حیات )و درون آن انسان را (به نحو احسن خلق کرد و خلقت انسان را در سنگ رس شروع کرد سپس نسل تشکیل شده در بداء خلق الانسان من طین را در آب کم قرار داد) برای پلی مریزه شدن و ایجاد مولکول RNA پایه ژنوم جانداران)  سپس مولکولRNA را با یک کن فیکون به نطفه امشاج نبتلیه جاندارخلق شد و آن را سامان داد و در نتیجه این انشاء نطفه علقه( خلق شد) و از روح خود (امر خود) در آن قرار داد و برای شما اعضاء بدن (با تداوم تکامل در علقه) قرار داد و تعداد کمی از مردم شکر گذار این کار با عظمت هستند ( تعداد کمی این آیه را درک  می کنند که خداوند چگونه خلقت انسان را شروع و ادامه داد  در دو دوره خلقکم و سواکم آیه با این عظمت را نیمه کاره وصل می کنند به آب مرد و نسله را نسل کنونی انسان می دانند وبه بقیه آیه توجه نمی کنند. همان افکار صدر اسلام و اصلا به فکر به روز رسانی مطابق علم روز این آیه نیستند).

این آیه دو قسمت دارد اول مربوط می شود به موجوداتی که اعضای بدن ندارند انواع تک سلولی ها که ویروس ها و سه نوع باکتری که در سه دوره طولانی ظلمات ثلاثه و تحت حفاظت سماء طارق و دودی روزگار تکاملی خود را سپری کردند و اعضاء بدن نداشتند و به روش دو تکه شدن تکثیر می شدند و تکثیر جنسیتی نداشتند و قسمت دوم دارای در تکامل علقه دارای اعضای بدن می شوند. وجعل لکم السمع والابصار والافئده- از علقه نفس واحده به بعد است جمله دوم در چند آیه تکرار می شود و هر قسمت یک انشاء خاص خود دارد. بنابراین دو دوره منفک و مستقل از هم هستند و به ما نشان می دهد که دوره تکامل انسان از این دو مرحله گذشته تا به انشاء آخرین که پایان تکامل است ختم شده. وجعل لکم شروع انشاء خاص خود است-وَ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا ما تَشْكُرُون 77 مومنون- خداوند است که برای شما (در پروسه عدلکم) اعضاء قرار داد. لکم برای شما مختص کلیه جانداران است که انسان هم جزء آن است. در رحم نمی تواند خلق ها و انشاء ها متفاوت وجود داشته باشد- نه معنی خلق را فهمیده ایم و نه انشاء را؟ روش قرآن خلق حیات را خلق انسان می نامد دلیل آن هدف خداوند بیرون آوردن انسان هوشمند از پروسه تکامل که آدم است. بنابراین ما دو انشاء کلی تا صورکم داریم قسمت اول آیه سوره سجده یک انشاء خلق نطفه امشاج تا خلق نطفه علقه که طولانی ترین پروسه تکامل است دوره خلقکم و سواکم که انشائکم من الارض در قرآن منظور این انشاء است. به آیه 22 سوره ملک توجه فرمائید.

أَ فَمَنْ يَمْشِي مُكِبًّا عَلى‌ وَجْهِهِ أَهْدى‌ أَمَّنْ يَمْشِي سَوِيًّا عَلى‌ صِراطٍ مُسْتَقِيمٍ - قُلْ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا ما تَشْكُرُونَ -آیا کسی که خمیده و صورت به زمین راه می رود هدایت یافته تر است یا کسی که راست قامت راه می رود وبه صراط مستقیم تکامل رسیده است. یعنی صراط المستیقم نعمتی که در پروسه تکامل به افراد راست قامت انسان تکامل یافته عنایت شده جانوران خمیده صورت به زمین به صراط المستقیم نرسیده اند اما در خط صراط المستقیم قرارداشته اند در صراط مستقیم قرارگرفتن ادامه تکامل جسمی و فکری و عقلی است که با عامل اختیار که به بنی آدم عطا شده امکان دستیابی به آن میسر است. اگر ظاهر آیه را تفسیر کنیم که آن هائی که هدایت نیافته اند خمیده و صورت به زمین راه می روند، آیا با خود فکر نکرده ایم منظور آیه چیست. کسی که مومن است و در پیری خمیده و صورت به پائین راه می رود هدایت یافته نیست. انسان در پروسه تکامل راست قامت و صورت به جلو راه می رود و جانوران دیگر که به تکامل عقلی و فکری نرسیده اند مانند خنازیر و قرده بوزینه گان از نعمت رسیدن به صراط مستقیم محروم هستند. بنابراین صراط المستقیم  دو معنی دارد اول خط اصلی تکامل قدر فهدی و معنی دوم که ادامه تکامل انسان و پس ازآن نتیجه تکامل سنجش اعمال در روند فجور و تقوا ما است به تصویر زیر توجه فرمایید.

قسمت اول آیه اشاره به پایان تکامل انسان که به انسان هوشمند راست قامت منجر شد و قسمت دوم آیه فوق نتیجه گذراندن دوره اصلی و زمان بر تکامل انشاءکم و سپس در درون علقه صاحب اعضاء شدن است. قُلْ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ وَ جَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَ الْأَبْصارَ وَ الْأَفْئِدَةَ قَلِيلًا ما تَشْكُرُونَ بگو خداوند است که شما را انشاء کرد و اعضاء بدن برای شما قرار داد. با آیه 5 سوره سجده مقایسه فرمائید. قُلْ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ قسمت اول انشاء در دو دوره خلقکم و سواکم است. برابر است با الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الإِنسَانِ مِن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلاَلَةٍ مِّن مَّاء مَّهِينٍ. بنابراین انشاءکم فاصله دو نطفه امشاج و نطفه علقه است که دنیای تک سلولی های در حال تکامل ژنوم جانداران است و انشائکم من الارض اصل و پایه تکامل انسان است خداوند نخست به خلق ژنوم کامل جانداران می پردازد و برای دوره های بعد پروسه تکامل در دوره های عدلکم و صورکم به تحولات ژنوم نیازمند است. این مطلب مهم را هنوز دانشمندان درک نکرده اند. دوره تکامل ژنوم نزدیک به دو و نیم میلیارد سال طول کشید و در این دوره تک سلولی ها اولیه در حقیقت نیای کهن ما هستند که در آیات زیر اشاره فرمود.علم زیست شناسی اخیرا این دوره را کشف و به دنیای RNA جدید ترین نظریه پیدایش حیات نام گذاری کرده است.

وَاللَّهُ أَخْرَجَكُم مِّن بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ لَا تَعْلَمُونَ شَيْئًا وَجَعَلَ لَكُمُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَالْأَفْئِدَةَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ-خداوند است که ( هنگامی که ) شما را از شکم نیای خودتان بیرون آورد (فعل ماضی است) هیچ آگاهی نداشتید و برای شما اعضاء بدن قرارداد. این آیه هم با مقایسه آیه 5 سجده برابراست با قسمت اول آیه الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الإِنسَانِ مِن طِينٍ - ثُمَّ جَعَلَ نَسْلَهُ مِن سُلاَلَةٍ مِّن مَّاء مَّهِينٍ یعنی باکتری های سه گانه که هنوز روح خدا را نگرفته بودند و آگاهی و شعور نداشتند. مفسرین و مترجمین چیزی که از شکم مادرتان بیرون آمد را نوزاد انسان می دانند. و این نوزاد هیچ آگاهی ندارد را به تحصیل علم درآینده ربط می دهند. آگاهی را با علم یکی گرفته اند. آیا همه انسان ها به علم دسترسی پیدا می کنند. آیا نوزاد انسان آگاهی ندارد. او احساسات خود را با گریه و خنده و دست و پا زدن ابراز می کند. آگاهی فهم و شعور است و یک حشره مادر تخم خود را در محلی که احتمال وجود غذا می روی می گذارد و به امید خدا رها می کند. نوزاد که متولد می شود برنامه ریزی ادامه حیات را می داند و با استتار و فرار از دشمن ترفندهای زیرکانه به کار می بندد. خداوند بدون هدف اخرجکم من بطون امهاتکم را قبل از و جعل لکم نیاورده ما نمی توانیم به دلیل تعصب بر نظر گذشتگان آیات این چنینی را درک کنیم. به آیه 32 سوره نجم نیز که در این ارتباط است توجه فرمائید. به تصویر زمان بندی مراحل خلقکم و سواکم نگاه کنید.

الذین يَجْتَنِبُونَ كَبائِرَ الْإِثْمِ وَ الْفَواحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ فَلا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقى - کسانی که از گناهان بزرگ و زشتی های آشکار اجتناب می کنند جز گناهان نا خواسته، بی شک پروردگار تو نسبت به آنان آمرزش گسترده ای دارد،او به شما آن گاه که شما را در زمین انشاء کرد، در حالی که در شکم نیای خود به صورت جنین هایی بودید دانا تر است، پس خود را بی عیب مپندارید زیرا او به تقوا پیشگان دانا تر است. اذ انشائکم من الارض از زمان بداء خلق الانسان من طین شروع می شود و تا خلق علقه که همان نفس واحده است به پایان می رسد. اشاره آیه هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَ إِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهاتِكُمْ-خداوند تاریخچه شمارا از زمانی که انشاء شدید و جزء باکتری ها بودید می داند. اصطلاح اخرجکم فی بطون امهاتکم به روش میکربی تکثیر می شدید است. آیه 20 عنکبوت می فرماید- قُلْ سِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَانظُرُوا كَيْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ يُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ-در زمین سیرو سیاحت و تجسس کنید و بنگرید خداوند چگونه حیات را آغاز کرد و سپس خداوند نشاء آخری را ینشی کرد از طریق انشاء ظاهر کرد. اکثر باکتری هائی که نیاکان ما بودند در حال حاضر دربدن ما و محیط اطراف به استمرار حیات کمک می کنند آیه 98 سوره انعام-  وَ هُوَ الَّذِي أَنْشَأَكُمْ مِنْ نَفْسٍ واحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَ مُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الْآياتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ-خداونداست که شما را از نفس واحده (علقه) انشاء کرد و پس به صورت استقرارگاه و ودیعه گاه هستید این چنین آیات را برای مردمی که می فهمند وقدرت درک آیات را دارند به تفصیل بیان کرده ایم.  نماتد ها، میکرب ها، باکتری ها، ویروس ها (نیای کهن ما انسان)که هر کدام در راسته ها مستقل به زندگی خود بدون تغییر ادامه داده اند و در حیات زمین نقش مهمی بر عهده دارند. ویروس ها و باکتری ها زندگی انگلی و نیاز به میزبان دارند. محل زندگی آن ها در ودیعت گاه است و مسقر یا جایگاه مستقل ندارند. از آنجائیکه باکتری ها و ویروس ها در طبیعت به صورت مستقر و مستودع زندگی می کنند، می تواند منظور آیه اشاره به ویروس ها و باکتری ها در درون موجودات زنده است که بدون آن ها موجود زنده حیات ندارد. هم در انسان و هم در سایر جانوران باکتری ها میکروب ها ویروس‌ها جزو ذاتی هر سیستم تکاملی تکثیر پذیر هستند و از نخستین روز های پیدایش زندگی همراه با میزبان خود تکامل یافته‌اند. آن طور که تخمین زده می شود به ازای هر یک از سلول های بدن انسان ده سلول میکروبی در بدن جا خوش کرده اند. به مجموعه میکروب های موجود در بدن میکروبیوم گفته می شود. بنابراین از زمان انشاء انسان از نفس واحده موجودات میکروبی در بدن انسان به ودیعه گذاشته شده و خود بدن مستقر است. بنابراین در این آیه هم وجه دیگر ساختار مادی انسان را بیان می فرماید. آخر آیه شریفه جمله قَدْ فَصَّلْنَا الْآياتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ اشاره به آیات فراوانی است که خداوند به تفصیل برای درک و فهم انسان از نفس خودش بیان فرموده. سید محمد تقوی اهرمی 16/9/1404